Νέα στον τομέα Ανάπτυξης Γης

REInvest Real Estate: Γιατί να εμπιστευτείτε έναν αξιόπιστο επαγγελματία στην αγορά ακινήτων

Μύθος ή πραγματικότητα; Η απόφαση να συνεργαστείτε με κτηματομεσιτικά γραφεία για την αγορά του ακινήτου που σας ενδιαφέρει, προσδίδει οφέλη όπως πρόσβαση σε εξειδικευμένη εμπειρογνωμοσύνη, πολύτιμη καθοδήγηση και ταχύτητα.Δεν είναι μύθος, εφόσον πρώτα επιλέξετε προσεκτικά τον κατάλληλο συνεργάτη! Εμείς στην REInvest Real Estate, νιώθουμε ως οι πλέον κατάλληλοι για να υποστηρίξουμε την προσπάθειά σας για αναζήτηση και αγορά ακινήτου, γρήγορα και χωρίς επιπλέον κόστος.Με περισσότερα από 40 χρόνια εμπειρίας, μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του κάθε πελάτη ξεχωριστά, να διαπραγματευόμαστε κατάλληλα την κάθε συμφωνία όπως εσείς το αναμένετε και παράλληλα να σας εξοικονομήσουμε πολύ περισσότερα από την ταλαιπωρία και το άγχος που εμπεριέχει η διαδικασία της αγοράς ακινήτου. Επιπρόσθετα, με την REInvest Real Estate μπορείτε να έχετε άμεσα πρόσβαση σε διάφορες αποκλειστικές καταχωρήσεις αλλά και να ανακαλύψετε πρώτοι καταχωρήσεις ακινήτων εκτός αγοράς.Η ομάδα μας αποτελείται από περισσότερους από 30 ειδικούς και επαγγελματίες, οι οποίοι είναι έτοιμοι να συνεργαστούν μαζί σας για να αξιολογήσετε τα δυνατά και τα πιθανά αδύνατα σημεία που δεν εντοπίζονται εύκολα, καθώς και για να αποφύγετε κινδύνους που αφορούν νομικά και ιδιοκτησιακά θέματα. Μπορείτε πραγματικά να βασιστείτε στην εμπεριστατωμένη μας γνώση για καθοδήγηση στο κάθε στάδιο που αφορά τη διαδικασία αγοράς.Η REInvest είναι ο πιο κατάλληλός συνεργάτης για μελλοντική αγορά, πώληση, και μίσθωση ακινήτων, προσφέροντας επίσης υπηρεσίες διαχείρισης ακινήτων και διαχείρισης έργων με εξυπηρέτηση και μετά την πώληση. Επιπλέον, το μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων και το διευρυμένο διεθνές δίκτυο αγοραστών, επενδυτών και επαγγελματιών, σας εξασφαλίζει ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στη διαδικασία της αγοραπωλησίας και διαχείρισης ακινήτων.Τώρα μπορείτε να εμπιστευτείτε τη REInvest ως την ιδανική επιλογή που θα σας καθοδηγήσει αποτελεσματικά στις νέες σας εξερευνήσεις με την τεχνογνωσία της στον τομέα των ακινήτων, υποστηρίζοντας από την αρχή μέχρι το τέλος όλες τις ανάγκες και απαιτήσεις σας.Επικοινωνήστε μαζί μας στο 7778 7771 ή +357 22 477 600 για να καταχωρήσετε το ακίνητο σας.Αριθμός μητρώου 1044 | Αριθμός άδειας 523/E

March 9th 2022

City Plaza: Το σημείο αναφοράς της Λευκωσίας διαθέσιμο για αγορά

Η REInvest Real Estate προσφέρει για άμεση αξιοποίηση το γνωστό εμπορικό ακίνητο City Plaza το οποίο βρίσκεται στην Λεωφόρο Μακαρίου, την πιο περιζήτητη εμπορική περιοχή της πρωτεύουσας.Το City Plaza αποτελεί μια ελκυστική εμπορική επένδυση με υποδομές που προσφέρουν την προοπτική για χρήση ως εμπορικό κέντρο με εστιατόρια και καφετέριες. Εναλλακτικά, οι αυτόνομοι και λειτουργικά ανεξάρτητοι χώροι του κτηρίου δύνανται να αξιοποιηθούν από τους εν δυνάμει αγοραστές και ως γραφεία. Σε συνάρτηση και με την πρόσφατη ανάπλαση της Λεωφόρου Μακαρίου, το City Plaza αποκτά προοπτικές για υψηλές αποδόσεις ως μια ενδιαφέρον και ελκυστική επένδυση.Το City Plaza είναι ένα τετραώροφο κτήριο σε εξαιρετική κατάσταση με 74 καταστήματα και με συνολικό εσωτερικό εμβαδό 4,669 τ.μ. Ο τελευταίος όροφος είναι ενοποιημένος προσφέροντας μεγάλη λειτουργική ευελιξία για αξιοποίηση της χρήσης του χώρου, με εμβαδό που καλύπτει 1,232 τ.μ. Οι υπόλοιποι 3 όροφοι του κτηρίου φιλοξενούν 19 καταστήματα έκαστος, με το εσωτερικό εμβαδό του κάθε ορόφου να κυμαίνεται μεταξύ 778 τ.μ. και 943 τ.μ., ενώ επιπρόσθετα υπάρχει και η επιλογή περαιτέρω ενοποίησης για πιο αποδοτική αξιοποίηση των χώρων.Το κτήριο επωφελείται από περίπου 75 χώρους στάθμευσης και αποθηκευτικούς χώρους που βρίσκονται στο υπόγειο. Οι χώροι στάθμευσης έχουν άμεση πρόσβαση στους ανελκυστήρες που οδηγούν στο κάθε όροφο του City Plaza.Το κτίριο εντάσσεται στο ''Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας'' και σύμφωνα με τα κίνητρα που προσφέρονται, ο συντελεστής δόμησης δύναται να αυξηθεί στο 425% από το υφιστάμενο 250%, όπως περιγράφεται στο «Σχέδιο Περιοχής Κέντρου Λευκωσίας 2016» και «Σχέδιο Κίνητρων 2016-2019 (για θέσεις στάθμευσης δημόσιας χρήσης)”.Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τον πιο κάτω σύνδεσμο:https://reinvest.com.cy/el/ακίνητο/building-commercial-prime-location/12416

February 17th 2022

Σημαντικοί Παράγοντες για Εκτίμηση Ακίνητης Περιουσίας

Τα ακίνητα είναι μια κατηγορία περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσε δυνητικά (ενώ τα ακίνητα τείνουν να ανατιμώνται και/ή δεν υπάρχουν εγγυήσεις) να προσφέρει σε ιδιώτες υψηλή απόδοση επένδυσης.Ένας τρόπος για να εξασφαλίσετε μια καλή απόδοση είναι να χρησιμοποιήσετε το ακίνητο για την είσπραξη ενοικίου ως ιδιοκτήτης. Ο άλλος κύριος τρόπος με τον οποίο οι ιδιοκτήτες κερδίζουν χρήματα είναι μέσω της ανατίμησης. Εάν το ακίνητό σας ανατιμάται σε αξία (θα εξετάσουμε πώς, περαιτέρω), μπορεί να είστε σε θέση να πουλήσετε με κέρδος ή εξίσου σημαντικό, να δανειστείτε έναντι των ιδίων κεφαλαίων για να κάνετε την επόμενη επένδυσή σας.Στην ακίνητη περιουσία, η ανατίμηση της περιουσίας αναφέρεται στη μεταβολή της αξίας ενός ακινήτου με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν το περιθώριο και το χρονικό πλαίσιο της ανατίμησης της ιδιοκτησίας, οι σημαντικότεροι από τους οποίους αναλύονται παρακάτω.Η ακίνητη ιδιοκτησία βελτιώνεται μέσω των χαρακτηριστικών, των ανέσεων και των αναβαθμίσεων του ακινήτου, στοιχεία τα οποία επηρεάζουν κατ’ επέκταση την αξία του. Ως χαρακτηριστικά αναφερόμαστε σε χαρακτηριστικά ή οποιαδήποτε άλλα τεχνικά στοιχεία που ξεχωρίζουν το ακίνητο και εγκαταστάσεις που παρέχουν άνεση και ευκολία στους ενοίκους.Για τα εμπορικά ακίνητα, αυτό θα αναφέρεται σε μερικές ανέσεις, όπως η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, η παρουσία συνεδριακών εγκαταστάσεων, αξιόπιστες και γρήγορες εγκαταστάσεις σύνδεσης στο Διαδίκτυο που επιτρέπουν την εξ αποστάσεως εργασία. Η πρόσβαση και η ευκολία στάθμευσης για τους πελάτες, καθώς και οι υπηρεσίες ασφάλειας και υποδοχής είναι συχνά καθοριστικοί παράγοντες για την απόκτηση ενός χώρου γραφείου και ως εκ τούτου παρέχουν στον ιδιοκτήτη ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Βοηθητικές εγκαταστάσεις για την κύρια λειτουργία, π.χ. για ένα γραφείο, θα ήταν ένας υπαίθριος χώρος, καθώς και η παροχή καφετέριας για το προσωπικό. Επιπλέον, η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής και το εσωτερικό του ακινήτου μπορούν επίσης να παίξουν τον ρόλο τους στην αναθεώρηση της τιμής.Σε κατοικίες, οι βελτιώσεις θα έχουν εύρος σε όλα τα δωμάτια του ακινήτου, όπως το παράδειγμα της τραπεζαρίας όπου η σχέση με άλλα δωμάτια (συνδυασμός τραπεζαρίας/οικογένειας και τραπεζαρίας/διαβίωσης) θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστικοί παράγοντες για την ενοικίαση ενός τέτοιου ακινήτου . Άλλα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά θα ήταν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, όπως πισίνα, χώρος μπάρμπεκιου, κήπος, εξωτερική κουζίνα κ.λπ. Η ανακαίνιση της κουζίνας ενός σπιτιού θα μπορούσε ενδεχομένως να προσθέσει στην αξία της μετά την ολοκλήρωσή της. Η ολοκλήρωση μιας κατασκευής υπογείου, η προσθήκη ενός μπάνιου επισκεπτών ή η αναβάθμιση της υποδομής θέρμανσης/ψύξης για ιδιωτικές κατοικίες αποτελούν έγκυρες βελτιώσεις προστιθέμενης αξίας.Ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας για την αξία του ακινήτου είναι και η τοποθεσία. Εάν η γειτονιά γύρω από το ακίνητό σας αναπτύσσεται σε κατοικημένη περιοχή όπου δημιουργείται ένας κεντρικός δρόμος, προσθέτοντας νέες τοπικές επιχειρήσεις και ανοίγοντας περισσότερες θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα προσφέρει εγκαταστάσεις για τους ιδιοκτήτες σπιτιού, οι τοπικές τιμές κατοικιών τείνουν να αυξάνονται. Εάν η περιοχή παρουσιάζει υψηλά ποσοστά εγκληματικότητας, οι επιχειρήσεις κλείνουν ή μετακομίζουν σε άλλες πιο εύπορες συνοικίες, συνήθως καταλήγουμε σε υποτίμηση της συγκεκριμένης περιουσίας.Η ανάπτυξη υποδομών και τα νέα δίκτυα οδικών μεταφορών που βελτιώνουν τη συνδεσιμότητα αποτελούν επίσης σημαντικό παράγοντα. Καθώς συχνά πρόκειται για αλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε μεγαλύτερες περιόδους, η παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο τροποποιείται η εγγενής τιμή τοποθεσίας είναι πάντα ζωτικής σημασίας. Οι πιθανοί αγοραστές σπιτιού αναφέρουν τα τοπικά σχολεία, τις ευκαιρίες εργασίας σε κοντινή απόσταση, τα καταστήματα και τις επιλογές διασκέδασης ως τους πιο σημαντικούς παράγοντες.Οι συνθήκες της αγοράς παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκτίμηση της ιδιοκτησίας καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της δυναμικής της αγοράς ακινήτων. Κατά κανόνα, εάν τα ακίνητα παρόμοιου μεγέθους και κατάστασης με τα δικά σας έχουν μεγάλη ζήτηση στην περιοχή σας, η αξία θα αυξηθεί. Από την άλλη πλευρά, εάν η διαθεσιμότητα παρόμοιων κατοικιών αυξηθεί στην αγορά, η αξία θα μειωθεί.Τα επιτόκια δανεισμού, τα τρέχοντα επιτόκια και οι μελλοντικές τάσεις παίζουν σημαντικό ρόλο για την ανατίμηση της ακίνητης περιουσίας. Παρέχοντας χαμηλό κόστος δανεισμού σε επενδυτές και αγοραστές, όπως οι τρέχουσες πρωτοβουλίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα ενθαρρύνει περισσότερους πιθανούς αγοραστές να εισέλθουν στην αγορά. Κατά συνέπεια, η δημιουργία μεγαλύτερης ζήτησης θα δημιουργήσει ανατίμηση της ιδιοκτησίας. Από την άλλη πλευρά, τα υψηλότερα επιτόκια θα μειώσουν τη δεξαμενή των αγοραστών, θα καταπνίξουν τη ζήτηση και θα οδηγήσουν σε υποτίμηση ακινήτων.Η συνολική οικονομία (συμπεριλαμβανομένων των μακροοικονομικών δεικτών όπως η απασχόληση, η αύξηση του πληθυσμού κ.λπ.) έχει επιπτώσεις σε πιο παγκόσμια κλίμακα. Όταν οι επιδόσεις της οικονομίας είναι αδύναμες και οι καταναλωτές βρίσκονται υπό πίεση, τα ακίνητα τείνουν να έχουν μικρότερη ζήτηση. Αντίθετα, όταν η οικονομία είναι ισχυρή και η απασχόληση αυξάνεται, συχνά βλέπεις τα ποσοστά ανατίμησης να αυξάνονται. Αυτό που παρατηρείται σε τοπικό επίπεδο αυτή τη στιγμή είναι μια επένδυση σε ακίνητα ως τρόπος διατήρησης της αγοραστικής δύναμης του κεφαλαίου από καταθέτες που δεν είχαν καλές αποδόσεις από καταθετικά προϊόντα σε συνδυασμό με αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις. Η ικανότητα αντιστάθμισης πληθωρισμού των ακινήτων πηγάζει από τη θετική σχέση μεταξύ της αύξησης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και της ζήτησης για ακίνητα.Γιατί να επιλέξετε την REInvest Real Estate ως Σύμβουλό σας;Συμβουλές για το πώς να αναδείξετε τα δυνατά σημεία της ιδιοκτησίαςΒοήθεια στην αξιολόγηση των βασικών βελτιώσεων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν προστιθέμενη αξία στο ακίνητοΑνάληψη βελτιώσεων σχετικά με την Ενεργειακή Απόδοση και έκδοση Ενεργειακού ΠιστοποιητικούΠαροχή πληροφοριών μέσω των αναφορών της (στον ιστότοπο) για τις προοπτικές της αγοράςΕκτέλεση εργασιών αποκατάστασης σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις των πολεοδομικών και οικοδομικών αδειώνΓιώργος ΕγγλέζοςΓενικός ΔιευθυντήςREInvest Real Estate

January 5th 2022

Σύγχυση για τα ενοίκια;

Μέσα στα μέτρα που λαμβάνει αυτή η πολιτεία για τον περιορισμό των αρνητικών επιδράσεων του ιού, είναι και η μείωση των ενοικίων.Δεν υπάρχει ο νόμος ως τέτοιος, αλλά υπάρχει η ενθάρρυνση εκ μέρους του Κράτους μέσω φορολογίας για την μείωση των ενοικίων από 30%-50% για 3 μήνες (εντός του έτους 2020). Σε αυτό θα ωφεληθούν ασφαλώς οι ενοικιαστές, αλλά και οι ιδιοκτήτες με αφαίρεση από τα εισοδήματα τους σχετικής έκπτωσης. Αυτό είναι ορθό μεν για εκείνους που έχουν φορολογητέο εισόδημα και θα επωφεληθούν κατά x% της έκπτωσης, αλλά για εκείνους που δεν έχουν, ή αφού μελετηθούν τα συν και τα πλην θα αποφασίσουν τι τους συμφέρει. Ανεξάρτητο όμως αυτού, είμαστε της άποψης ότι οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να δεχθούν κάποια έκπτωση ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνατότητες και ιδιαίτερα για τα καταστήματα (retail), που ομολογουμένως και γενικά αναφερόμενοι έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές.Για να δικαιούται όμως ο ιδιοκτήτης της έκπτωσης, θα πρέπει να υπάρχει Γραπτή Συμφωνία επί τούτου, διαφορετικά δεν θα γίνει αποδεκτή από τον Φόρο Εισοδήματος.Επίσης θα πρέπει να προσεχθεί ότι ο Φόρος Εισοδήματος δεν θα αποδεχθεί την έκπτωση σε περίπτωση συγγενικών/συνδεδεμένων ιδιοκτητών (μεταξύ ιδιοκτήτη + ενοικιαστή). Αυτό χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και θα ήταν καλό οι ιδιοκτήτες να ζητήσουν σε τέτοιες περιπτώσεις και την συμβουλή του λογιστή τους (πριν πάρουν την απόφαση/συμφωνία).Αυτή η συν αντίληψη/αλληλεγγύη μεταξύ ιδιοκτητών/ενοικιαστών περιορίζεται, ή κατά την άποψη μας δεν πρέπει να προσφέρεται εκ μέρους των ιδιοκτητών σε περίπτωση που οι ενοικιαστές δεν έχουν επηρεαστεί στα εισοδήματα τους, π.χ. σε περίπτωση δημοσίων υπαλλήλων και άλλων που δεν υπέστησαν καμία μείωση, όπως και οι τραπεζικοί, ακόμη και συνταξιούχοι κ.λπ. που δεν έτυχαν καμίας μείωσης εισοδήματος. Προς τούτο αναφερθήκαμε σε προηγούμενο μας άρθρο επί του θέματος για την εκμετάλλευση εκ μέρους των ενοικιαστών, ενώ υπάρχουν και πιθανές «κομπίνες» που είναι δυνατόν να γίνουν με προ συνεννόηση μεταξύ ιδιοκτητών/ενοικιαστών.Κατ’ εμάς οποιοσδήποτε ενοικιαστής ζητά μείωση ενοικίου και σε περίπτωση μη ύπαρξης συν αντίληψης με τον ιδιοκτήτη, θα πρέπει ο ενοικιαστής να αποδείξει στον ιδιοκτήτη ότι κατά την ίδια περίοδο του έτους 2020 υπέστη μείωση εισοδήματος κατά τουλάχιστον 25% (δική μας εισήγηση για άλλες περιπτώσεις που υιοθετήθηκε τώρα από το Κράτος). Βέβαια μια και που το θέμα είναι προαιρετικό στους ιδιοκτήτες, δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος διαφοράς, απλά για να μην υπάρχει και θέμα εκμετάλλευσης εκ μέρους των ενοικιαστών. Στο θέμα της μείωσης εισοδήματος ενοικιαστή, προσθέσαμε ότι εάν η μείωση του 25% προέρχεται από την κακή του διαχείριση της επιχείρησης τους και όχι λόγω της γενικά επικρατούσας κατάστασης του ιού, είμαστε της άποψης ότι δεν θα πρέπει να «δικαιούται» μείωση. Έχουμε περίπτωση όπου ο ενοικιαστής λόγω της ίδιας κακής του διαχείρισης, μειώθηκε το εισόδημα του και τώρα ζητά μείωση ενοικίου λόγω του ιού. Δεν συμφωνούμε.• Για ενοικιαστές που έχουν υπαλλήλους για να ζητήσουν τέτοια μείωση, θα πρέπει να μην έχουν απολύσει προσωπικό, μια και που θα υπάρχει και η σχετικά επιχορήγηση από το Κράτος και αυτό για να συνάδει με την όλη φιλοσοφία του Κράτους.• Όσον αφορά εξώσεις ενοικιαστών, θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι αν και η διαδικασία της έξωσης μπορεί να ξεκινήσει, εντούτοις τα Δικαστήρια δεν μπορούν να εκδώσουν τα σχετικά διατάγματα προ του 9/2020.• Ερχόμενοι τώρα στην ενοικίαση ενοικιοστασιακού ακινήτου (εκείνα που αποπερατώθηκαν μέχρι το τέλος του 1999) και νοουμένου ότι εμπίπτουν σε ελεγχόμενες περιοχές (βασικά οι πλείστοι Δήμοι) έχουμε τώρα και ένα πρόσθετο στοιχείο, εκείνο της πρόσφατης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ότι για να είναι ένα υποστατικό ενοικιοστασιακό, όχι μόνο θα πρέπει να εμπίπτει στις πιο πάνω δύο παραμέτρους, αλλά το ακίνητο θα πρέπει να ενοικιαζόταν ή να προσφερόταν προς ενοικίαση κατά το 2019. Το δεύτερο πως αποδεικνύεται; Προσθέτουμε λοιπόν ακόμη μια σύγχυση επί του θέματος για τις άλλες παραμέτρους και αυτό, δηλαδή την ημερομηνία της προσφερόμενης ενοικίασης. Μας είναι δύσκολο να αντιληφθούμε ποια ήταν η λογική του Ανωτάτου, που ίσως να βοηθά τους ιδιοκτήτες/ενοικιαστές ανάλογα της περίπτωσης.• Σε άλλη περίπτωση ενοικίασης από εταιρεία ενοικιαστή, άλλαξαν οι μέτοχοι της εταιρείας του ενοικιαστή και αντικαταστάθηκαν οι μέτοχοι από π.χ. από τους αρχικά ανάλογους «σοβαρούς» μετόχους, σε διαφορετικούς τρίτους (μη σοβαρούς) μετόχους, που ίσως να μην είναι του ίδιου επιπέδου. Ως εκ τούτου οι ιδιοκτήτες και για την δική τους προστασία, θα πρέπει να υπάρχει όρος στο ενοικιαστήριο συμβόλαιο για μη αποξένωση των μετοχών, εκτός με συμφωνία κάποιων εξαιρέσεων του ενοικιαστή.Εν πάση περιπτώσει και σε περίπτωση ενοικίασης σε εταιρεία, είμαστε της άποψης ότι οι μέτοχοι, ή ο κύριος μέτοχος να προσφέρει εγγύηση για την πιστή τήρηση του συμβολαίου εκ μέρους του ενοικιαστή. Όπως μας έλεγε ο μακαρίτης κ. Ευαγόρας Λανίτης (από τους πλέον αξιόλογους επιχειρηματίες της Κύπρου) «γιε μου βάλλε την γυναίκα του ενοικιαστή να τον εγγυηθεί διότι θα του μουρμουρά συνέχεια και αυτή είναι η καλύτερη εγγύηση». Σοφά λόγια για τα Κυπριακά δεδομένα.Και όλα αυτά συμβαίνουν διότι το Κράτος θέλει να «ανακατεύεται» στην ελεύθερη οικονομία.

July 17th 2020

Δε μας έμεινε γη

Σε αυτήν την πολιτεία όπου το 40% του εδάφους βρίσκεται υπό κατοχή, το 29% έχει καταταγεί ως περιοχή Natura, τώρα έχουμε και μια νέα απαίτηση για τις περιβαλλοντικές μελέτες που θα επηρεάσουν έκταση γης ίσως και πέραν του 10%. Αποτέλεσμα είναι να μην μας μείνει κενή γη για νέες αναπτύξεις/ελεύθερες περιοχές για ανάπτυξη βάσει των πολεοδομικών τοπικών ζωνών.Μια νέα πρόταση από το Τμήμα Περιβάλλοντος όπως αυτή έχει δημοσιευθεί μέσω του ΚΕΒΕ, επανέρχεται με νέες παραμέτρους και απαιτήσεις, τόσο για έργα που αδειοδοτήθηκαν πριν την πρόταση του σχετικού νόμου, αλλά και άλλα που αδειοδοτήθηκαν εκ των υστέρων και/είτε λόγω αλλαγών, να εμπίπτουν και αυτά τα έργα σε περιορισμούς και μάλιστα να απαιτείται διορθωτική διαδικασία «κατά το δοκούν» από το Τμήμα Περιβάλλοντος.Δηλαδή όλοι οι πύργοι και άλλα έργα που εκτελέστηκαν/εκτελούνται και/ή άλλα έργα θα πρέπει τώρα να επανέλθουν και να τους τεθούν νέοι όροι (μήπως και κατεδάφιση;).Το περιβάλλον είναι σίγουρα πολύ σημαντικό στην διατήρηση του, όπως είναι και η Καλή Διαβίωση των πολιτών αυτής της Δημοκρατίας.Το περιβάλλον και οι σχετικές μελέτες που έρχονται στην επιφάνεια από καιρού εις καιρόν από το Τμήμα Περιβάλλοντος, έχουν, ως επί το πλείστο, την τροχοπέδη της ανάπτυξης της Κύπρου που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαράδεκτες.Ως παράδειγμα σας αναφέρουμε τον συνδετικό δρόμο αεροδρομίου Πάφου με την πόλη της Πάφου, που αν και έχει κατασκευαστεί, παραμένουν 500 μέτρα για την ολοκλήρωση του, με ταλαιπωρία και με αυξημένη επικινδυνότητα των χρηστών και την τροχοπέδη της ανάπτυξης της Πάφου.Επίσης σας αναφέρουμε το έργο γκολφ/ξενοδοχείο Λίμνη (Σιακόλα) που αν και αδειοδοτήθηκε, οι περιβαλλοντικοί όροι είναι τέτοιοι που το έργο δεν είναι βιώσιμο και έτσι δεν θα κατασκευαστεί σε μια περιοχή που έχει άμεση ανάγκη για νέα έργα και αύξηση της εργοδότησης/συγκράτησης της μετανάστευσης.Οι λόγοι απόρριψης του γηπέδου γκολφ στην Αμμόχωστο είναι ένας ακόμη παράγοντας που η περιοχή αυτή παραμένει να έχει την πιο χαμηλή πληρότητα σε ντόπιους/ξένους τουρίστες, στην μη επέκταση της τουριστικής περιόδου, με αποτέλεσμα της μη μείωσης της τοπικής ανεργίας και της κατ’ επέκταση της ανάγκης ύπαρξης σχετικών επιχορηγήσεων από το Κράτος για τους άνεργους.Ο παραλιακός πεζόδρομος στην Αγία Νάπα, εντός της θάλασσας πάνω σε υποστυλώματα, δεν έτυχε έγκρισης από το Τμήμα Περιβάλλοντος, ενώ σε αντίθεση με το παραλιακό μέτωπο της Λεμεσού που κατασκευάστηκε μέσα στην θάλασσα (Επίχωση) είναι εντάξει;Ο Ακάμας παραμένει στάσιμος μετά από 30 χρόνια προσπαθειών για τους ίδιους/ παρόμοιους λόγους.Υπάρχει ακόμη κάποιου είδους συζήτηση για «απόσυρση» της άδειας για την μαρίνα της Αγίας Νάπας, λόγω αποδημητικών πουλιών, όπως και η παραλίγο ακύρωση του Καζίνο Λεμεσού, λόγω Σαχινιών.Αυτά και άλλα είναι από τα ολίγα παραδείγματα προς αποφυγή.Υπάρχουν ασφαλώς και αδικαιολόγητες επεμβάσεις, όπως π.χ. οι Θαλασσινές Σπηλιές και άλλα που σίγουρα χρειάζονται προστασίας/ρύθμισης σε περίπτωση ανάπτυξης, αλλά γιατί το Τμήμα Περιβάλλοντος να έχει τον απόλυτο λόγο (μήπως ζήλεψε από τον Γενικό Ελεγκτή;).Είμαστε της άποψης ότι ασφαλώς το περιβάλλον πρέπει να προστατεύεται και ακόμη να αναβαθμίζεται, αλλά στο τέλος της ημέρας έχοντας υπόψη τα συν και πλην, εκείνος που θα πρέπει να λάβει την τελική απόφαση να είναι η Κυβέρνηση/Υπουργικό Συμβούλιο και οι αποφάσεις της Περιβαλλοντικής Αρχής να είναι μόνο συμβουλευτικές προς την Κυβέρνηση. Ταυτόχρονα οι καταγγελίες των διαφόρων Επιτρόπων Περιβάλλοντος και άλλων είναι ατυχέστατες και που κοστίζουν στο Κράτος (δηλαδή σε όλους εμάς τους φορολογούμενους) πληρωμή αποζημιώσεων ή άλλως πως, καταγγελίες μάλιστα από εκείνους που πληρώνονται από το Κράτος, με τους ψηλούς μισθούς και με τα ανάλογα φίτσια.Ως εκ τούτου σας υποβάλλουμε τα ακόλουθα:(α) Οποιοσδήποτε υποβάλει αίτηση, η Περιβαλλοντική Αρχή θα πρέπει να τυγχάνει εξέτασης/απόρριψης/διαφοροποίησης από το Υπουργικό Συμβούλιο.(β) Έχοντας υπόψη το περιβάλλον, πάντοτε όμως σε σχέση με την ποιότητα ζωής (εργασία/άνεργοι κ.λπ.) και την καλή διαβίωση των πολιτών, σας αναφέρουμε την πιο πάνω θέση μας για την τελική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου – ίδε και το αποχετευτικό Λεμεσού κλπ.Υπό τις περιστάσεις το περιβάλλον και η καλή διαβίωση θα πρέπει να συμβιώνουν, διότι εάν οι απόψεις του Τμήματος Περιβάλλοντος υπερέχουν της θέσης του Υπουργικού Συμβουλίου, θα είμαστε, δυστυχώς, ακόμη, πάνω στα γαϊδούρια (ίδε και το ιστορικό για την ανέγερση του ξενοδοχείου Άνασσα και άλλα).

July 16th 2020

Ποιός κυβερνά την Κύπρο;

Στις Δημοκρατίες του δυτικού κόσμου, είχαμε την εντύπωση μέχρι τώρα ότι οι πολίτες επέλεγαν την κυβέρνηση, η οποία και κυβερνούσε τον τόπο.Ίσως αυτό να συμβαίνει σε άλλες χώρες και όχι ιδιαίτερα για την Κύπρο, η οποία φαίνεται να κυβερνάται από τρίτους.• Εάν πάρουμε ως παράδειγμα το συμβάν στο Nova Club ακούσαμε όλων των ειδών τις δικαιολογίες από τον Δήμαρχο του Παραλιμνίου, μέχρι την Αστυνομία και τον Υπουργό Δικαιοσύνης. Εκείνο που μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν η συζήτηση του πρώην Υπουργού Εσωτερικών κ. Χάσικου, με τον Δήμαρχο Παραλιμνίου, που ακούσαμε και εκεί όλων των ειδών «εξηγήσεις» γιατί δεν έκλεισε το κέντρο αυτό, το οποίο κατά παραδοχή του Δήμου δεν είχε πιστοποιητικό τελικής έγκρισης (και άρα δεν μπορούσε να λειτουργεί) και υποψιαζόμαστε ούτε και άδεια οικοδομής είχε το υποστατικό κατά την ημέρα της παρανομίας.• Ας έλθουμε τώρα και σε άλλες εξόφθαλμες παρανομίες υπό την κάλυψη του ίδιου Δήμου. Κιόσκι εφημερίδων στην παραλία της ΜΑΑΔ μετατράπηκε σε εστιατόριο δυναμικότητας περί των 150 ατόμων. Κτισμένο εντός της ζώνης της παραλίας όπου απαγορεύεται οποιαδήποτε ανάπτυξη, λειτουργεί κανονικά εδώ και χρόνια υπό την «προστασία» του Δήμου;• Χώρος εντός της προστασίας της παραλίας «πάνω» στο κύμα που κατά τον Δήμο Παραλιμνίου, του παραχωρήθηκε από το Κράτος (ως χαλίτικο) για να το διαχειριστεί (περιοχή Νησιά). Ενώ οι ζητούμενες προσφορές από τον Δήμο για ενοικίαση ήταν για περίπτερο εφημερίδων και αναψυκτικών, μετατράπηκε σε grill bar και αφού κάλυψε το 100% του χώρου. Αμφισβητήσαμε την δυνατότητα του Δήμου να καλύπτει/ενθαρρύνει αυτήν την παρανομία και ασφαλώς το ότι δεν έχει άδεια. Σε απάντηση από τον Έπαρχο Αμμοχώστου, αυτός μας δήλωσε ότι δεν είναι δική του η ευθύνη η έκδοση άδειας και αν και ο ίδιος είχε αποταθεί στον Δήμο Παραλιμνίου για να εξετάσει το θέμα, ο Δήμος δεν ανταποκρίνεται στις επιστολές του (άρα;;). Γράψαμε/καταγγείλαμε το θέμα αυτό εκτός από την Επαρχιακή Διοίκηση και σε διάφορους άλλους επιτρόπους, περιλαμβανομένου και του Γενικού Ελεγκτή, Επίτροπο Διοίκησης κ.λπ., χωρίς καμία απάντηση, εκτός από το Υφυπουργείο Τουρισμού που μας δήλωσε ότι το grill bar λειτουργεί χωρίς άδεια και “θα μελετήσει το θέμα”. Τώρα πως λειτουργεί ένα grill bar χωρίς άδεια οικοδομής, χωρίς πολεοδομικό έλεγχο, χωρίς ύπαρξη υπηρεσιών (και μη παροχή ρεύματος-δεν βρήκαμε το ρολόι της ΑΗΚ χωρίς αποχωρητήρια) και ως εάν αυτό δεν αρκεί, ο ίδιος ο ενοικιαστής να τοποθετεί ταμπέλες διαφημίζοντας το grill bar, διερωτόμαστε τι πλάτες έχει και ο ενοικιαστής αυτός της παρανομίας; Ασφαλώς ο Δήμος και πάλι τον καλύπτει, σε προκλητικό βαθμό, ενώ έχουμε απευθυνθεί τώρα στο Υπουργικό Συμβούλιο για να μας πληροφορήσει τους όρους της άδειας παραχώρησης του χώρου στον Δήμο, με στόχο την ανάληψη ιδιωτικής ποινικής δίωξης εναντίον του Δήμου. Με την καθυστέρηση της δικαιοσύνης, το θέμα δεν αναμένεται να λήξει σύντομα, αλλά επιτέλους κάποιος από εμάς θα πρέπει να αναλάβει δράση.• Ας έλθουμε τώρα στα κρεβατάκια που τοποθετούνται από τους Δήμους σε απόσταση 1 μέτρου αντί των 2.0 μέτρων. Η λαιμαργία ιδιαίτερα των Δήμων Αγίας Νάπας και Παραλιμνίου (και άλλους) για χρήμα, οι δύο πλουσιότεροι Δήμοι της Κύπρου, να μην νοιάζονται για τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας και ασφαλώς την μη τιμωρία τους είναι σοκαριστικό. Κατέχουμε φωτογραφίες και μάρτυρες (εμείς) για να αποστείλουμε την καταγγελία στην Αστυνομία. Δεν το πράξαμε όμως μέχρι σήμερα, διότι θεωρούμε ότι θα είναι «χάσιμο χρόνου» (ίδε και την απάντηση της Αστυνομίας για το Nova Club – «θα κυνηγήσουμε τους θαμώνες βάσει βίντεο μας είπε» (το πιστεύετε;). • Έχετε μελετήσει τις διάφορες καταγγελίες για τις διάφορες παρεμβάσεις των Δήμων στις παραλίες και μάλιστα ο τότε Υπουργός Εσωτερικών επισκέφθηκε «τα έργα». Μετά τι έγινε; Τίποτα!!• Σε άλλη υπόθεση καταγγείλαμε με γραπτή μας δήλωση στον Αρχηγό της Αστυνομίας για μια απαράδεκτη υπόθεση έκδοσης ακάλυπτων/ψευδών επιταγών και δεν έγινε τίποτε. Αποταθήκαμε στον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος έγραψε 2 φορές στον Αρχηγό για να του απαντήσει. Καμία απάντηση και στο τέλος ο ίδιος ο Γενικός Εισαγγελέας μας ανέφερε να απευθυνθούμε και πάλι στον Αρχηγό!! Το πράξαμε. Μετά από 1½ χρόνο αναμονής, καμία και πάλι απάντηση. Κ.λπ. κ.λπ.Προς το παρόν έχουν καταδικαστεί δύο Δήμαρχοι σε φυλάκιση για τα κακώς έχοντα και άλλοι ανώτατοι λειτουργοί για παρόμοιες υποθέσεις (κακής διαχείρισης) και ελπίζουμε εκεί να καταλήξουν και άλλοι, διότι φαίνεται ότι οι διοίκηση αυτής της Δημοκρατίας δεν βρίσκεται στα χέρια της Κυβέρνηση, αλλά σε τρίτους.Για την δύναμη των Συντεχνιών έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο μας άρθρο (ίδε Συντεχνίες & Jimmy Hoffa).Πως λοιπόν αγαπητοί μας αναγνώστες να έχουμε τόσο εμείς οι Κύπριοι, όσο ιδιαίτερα οι ξένοι επενδυτές να έχουν κάποιου είδους εμπιστοσύνη σε αυτήν την πολιτεία στους θεωρητικά κυβερνώντες, αλλά στην πράξη να είναι οι άλλοι;Και όμως όλα αυτά θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν είχαμε ανεξάρτητους δημοσιογράφους – για καταγγελίες επί των καθημερινών θεμάτων. Δυστυχώς με τον χαμηλό τους μισθό και με τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ να καθορίζουν την πολιτική τους, δεν είναι ανεξάρτητοι. Για τον λόγο αυτό εισηγηθήκαμε και στο παρελθόν στο Κράτος όπως επιβραβεύει αξιόλογους ερευνητές/δημοσιογράφους, με ένα είδος Pulitzer Prize (έστω 3-4 άτομα τον χρόνο) με βραβεία και με ποσά τουλάχιστον €20.000/χρόνο ο καθένας. Έτσι θα αποκτήσουν και αυτοί κάποια ανεξαρτησία που είναι τόσο χρήσιμη σε μια Δημοκρατία. Εδώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε παραιτηθεί λόγω Watergate από μόνο δύο δημοσιογράφους, γιατί όχι και στην Κύπρο για τα καθημερινά και άλλα;Για μας τους «ωριμότερους» που παρακολουθούσαμε την αστυνομική σειρά Κότζακ (Ελληνοαμερικανός ηθοποιός Τέλλυ Σαβάλλας) πριν κάποια χρόνια, τέλειωνε την σειρά λέγοντας “who loves you”? Ερωτούμε λοιπόν κατ’ επέκταση “who loves Cyprus”?

July 1st 2020

Θεωρία και Πρακτική κ. Νουρή

Στην δημοσίευση στον τύπο της 30.5.2020, μελετήσαμε τις προτάσεις του Υπουργού Εσωτερικών κ. Ν. Νουρή για ένα “νέο σχέδιο” έκδοσης αδειών κ.λπ. σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (εντός της ημέρας για άδεια οικοδομής και 30 ημέρες για την έκδοση της πολεοδομικής άδειας και σε περίπτωση που χρειάζεται περιβαλλοντική μελέτη, εντός 12 μηνών (η έκδοση της άδειας οικοδομής).Μακάρι κύριε Υπουργέ οι σχεδιασμοί σας να είναι ορθοί και σε αυτό προσβλέπουμε. Είναι όμως αυτή η προσέγγιση πρακτικά εφαρμόσιμη;Κατ’ εμάς οι καλές σας προθέσεις δεν μπορούν να εφαρμοστούν στα χρονικά πλαίσια που θέτετε, γιατί ξεχνάτε ότι εκείνος που θα αναλάβει αυτήν τη νέα διαδικασία της θεωρητικής επίσπευσης, είναι οι ίδιοι Δημόσιοι υπάλληλοι που τώρα αυτοί οι ίδιοι προκαλούν κατά κύριο λόγο τις καθυστερήσεις. Υπήρχαν και προηγούμενες προτάσεις για ειδικό τμήμα για άμεση ανταπόκριση σε αιτήσεις μεγάλων αναπτύξεων, ως επίσης και η έκδοση αδειών από ιδιώτες αρχιτέκτονες κ.λπ. και δεν απέδωσαν. Τι σας κάνει λοιπόν να είστε τόσο αισιόδοξος (αν και η ελπίδα πεθαίνει τελευταία όπως λένε).• Πολεοδομική Άδεια για μικρές αναπτύξεις από ιδιώτες αρχιτέκτονες. Πολύ καλή ιδέα την οποία και υποβάλαμε στο Υπουργείο σας προ 3 ετών όπως και υποβάλαμε το θέμα της πληρωμής αποζημίωσης και την απόσυρση της άδειας τους από το ΕΤΕΚ. Εάν είναι από εμάς που βρήκατε αυτήν την πρόταση σας ευχαριστούμε.• Άδεια οικοδομής εντός της ημέρας; Δεν θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο σε περιπτώσεις που η πολεοδομική άδεια θα εκδίδεται από τους ιδιώτες. Και πάλι οι Δήμοι/Αρχές δεν θα θέλουν να χάσουν τα μικρά τους βασίλεια και θα προκαλούν διάφορα προσκόμματα (π.χ. έλλειψη προσωπικού, η αγαπημένη τους δικαιολογία, ενώ θα πρέπει να γνωρίζεται ότι οι Αρχές λειτουργούν μόνο 2 ημέρες την εβδομάδα και αυτό νοουμένου ότι το αρμόδιο άτομο δεν είναι σε άδεια, άδεια ασθενείας, όπως έχουν και άλλα θέματα, «όπως έχουμε οδηγίες από το Κράτος να επιληφθούμε άλλα θέματα σε προτεραιότητα κ.λπ. – από δικές μας εμπειρίες».• Δεν μας είναι αντιληπτό πως με την επίσπευση των διαδικασιών δεν θα προωθούνται οι αναπτύξεις σε χωράφια.• Δημιουργήθηκε κατά τις αναφορές στον τύπο, ομάδα που θα χειρίζεται τις μεγάλες αναπτύξεις από τους ίδιους Δημόσιους υπαλλήλους που τις προκαλούν σε καθυστέρηση. Τώρα οι αιτητές θα πληρώνουν ακόμα €10.000 για διορισμό διευθυντή έργου (που θα είναι Δημόσιος υπάλληλος – γιατί όχι ιδιώτης;) που θα τρέξει αυτός τις αιτήσεις. Εάν είναι ιδιώτες είμαστε της άποψης ότι σε περίπτωση καθυστέρησης και/ή αδράνειας θα μπορεί ο αιτητής να καταγγείλει το θέμα στο Υπουργείο σας ή/και σε ειδική επιτροπή εξέτασης του θέματος και με την απόλυση των υπευθύνων δημόσιων υπαλλήλων, ή πληρωμή αποζημίωσης από τις Αρχές (έχουμε τέτοια κότσια;).• Στο θέμα της περιβαλλοντικής μελέτης αυτό είναι άλλο πρόβλημα και ο μεν νόμος προνοεί απόφαση εντός 6 μηνών, αυτό δεν εφαρμόζεται (ίδε τελευταία δημοσίευση μας για την μαρίνα Αγίας Νάπας, το γκολφ στην Αμμόχωστο, την οδύσσεια του έργου στη Λίμνη (Σιακόλα) και τόσα άλλα.• Επανερχόμενοι στην διεύθυνση του έργου, τι θα είναι η ευθύνη του Διευθυντή του Έργου, εάν αυτός ο ίδιος δεν λαμβάνει έγκαιρα απαντήσεις από τις Αρχές του Δημοσίου. Εάν π.χ. η ΑΗΚ δεν απαντά, ποιος θα φταίει; Πιστεύουμε ότι η τοπική Αρχή και κατ’ επέκταση εκείνος ο υπάλληλος που δεν απάντησε έγκαιρα, θα πρέπει εκείνος να έχει την ιδιωτική ευθύνη ο ίδιος (ίδε υπόθεση Χαλλούμι που δεν έγινε τίποτε) – ίδε επίσης απόφαση Δικαστηρίου στην Θεσσαλονίκη για καθυστέρηση παράδοσης επιστολής από τον υπάλληλο του ταχυδρομείου που χρεώθηκε €2.000 ο ίδιος για την καθυστέρηση.• Μετά τον Γολγοθά της μη ανταπόκρισης (ίδε και άρθρο της προηγούμενης εβδομάδας για την απογοήτευση ξένων επενδυτών για έργο στην Μακεδονίτισσα, Βερεγγάρια, Τρόοδος κ.λπ.) ακολουθούν και άλλες διαδικασίες.(α) Η αποπεράτωση της οικοδομής ακολουθείται από το λεγόμενο πιστοποιητικό τελικής έγκρισης. Εισηγούμαστε όπως αυτό εκδίδεται από τον επιβλέποντα αρχιτέκτονα, διότι τώρα οι Αρχές έχουν το δικό τους χρονοδιάγραμμα που δυνατόν να υπερβεί τους 6-18 μήνες (τουλάχιστον).(β) Πάμε τώρα στην έκδοση των τίτλων ιδιοκτησίας. Ο Θεός να βοηθήσει τον αιτητή. Μικρό-λεπτομέρειες και πρόσθετες λεπτομέρειες που χρειάζονται συνεδρία της Αρχής, τήρηση πρακτικών, έγκριση αυτών και τόσα άλλα (σας υποβάλαμε και στο παρελθόν ότι ο Δήμος Λεμεσού κυρίως κλείνει λόγω της γιορτής του Κρασιού, Καρναβαλιού κ.λπ., ενώ ορισμένοι Δήμοι (ίδε Παραλιμνίου) είναι οι ίδιοι που παρανομούν (ίδε καταγγελία μας και με την στήριξη του Έπαρχου Αμμοχώστου και το Υφυπουργείο Τουρισμού όπου ο Δήμος λειτουργεί ως τοπική Μαφία της παρανομίας. Ως εκ τούτου εισηγούμαστε όπως εκδίδονται οι τίτλοι ιδιοκτησίας από τον ιδιώτη αρχιτέκτονα και τόσο η έκδοση αδειών, όσο και οι τίτλοι να τυγχάνουν δειγματοληπτικού ελέγχου από τις Αρχές.Ξεχάστε τους Δημόσιους υπαλλήλους κύριε Υπουργέ. Χρησιμοποιείστε τους ιδιώτες και εάν υπάρχουν Δημόσιοι υπάλληλοι που επιθυμούν να αναλάβουν τα πιο πάνω θέματα (είναι δεδομένο ότι οι ιδιώτες αρχιτέκτονες έχουν τις δικές τους ελλείψεις) να ενεργούν ως ιδιωτικοί σύμβουλοι για αρχιτεκτονικά γραφεία και άλλους ιδιώτες με τα ανάλογα τους εισοδήματα.Θα πρέπει να ενσκήψετε Κύριε Υπουργέ στο θέμα και ασφαλώς οι υπάλληλοι σας, για τους οποίους έχουμε καταγγείλει σχεδόν επί εβδομαδιαίας βάσης σε αυτήν την σελίδα (ίδε Βερεγγάρια, Adventure Park στο Τρόοδος, ξένο επενδυτή στην Μακεδονίτισσα κ.λπ. κ.λπ.) αναφορές μας βάσει δικών μας εμπειριών.Η θεωρία μεν ωραία, αλλά το τι γίνεται στην επί τόπου κατάσταση/πράξη είναι τελείως διαφορετικό.Σας υποβάλαμε πρόσφατες προσωπικές εμπειρίες μας που αφορούν το θέμα του Airbnb, το ενοικιοστάσιο, τα κοινόχρηστα, τις φοιτητικές εστίες, την μείωση ενοικίων και τόσα άλλα, έχετε όμως τους ανάλογους λειτουργούς που αντιλαμβάνονται τα πιο πάνω θέματα; Πολύ το αμφιβάλλουμε δυστυχώς.

June 19th 2020

Η περίοδος της κακής εκμετάλλευσης;

Στο προηγούμενο μας άρθρο που αφορούσε κάποιες δικές μας εισηγήσεις για τυχόν μείωση ή όχι των ενοικίων, προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις (υπέρ και κατά) με την πλειοψηφία να υποστηρίζουν στις δικές μας απόψεις (για εκείνους ασφαλώς που μας έστειλαν σχετικές επιστολές, τηλεφωνήματα και άλλα). Εκείνο το οποίο είναι περίεργο όμως είναι ότι Δημόσιοι υπάλληλοι και άλλοι που δεν επηρεάζονται τα εισοδήματα τους όπως και κάποιοι άλλοι (π.χ. τραπεζικοί κ.λπ.) ήταν οι πλέον διαμαρτυρόμενοι.Διερωτόμαστε λοιπόν εάν η περίοδος αυτή, είναι η ευκαιρία που έχουν διάφοροι να εκμεταλλευτούν αδικαιολόγητα την συζήτηση για τα ενοίκια.Οι διαμαρτυρόμενοι για την μείωση των ενοικίων μας υπέδειξαν ότι στην Ελλάδα, όπου με σχετικό διάταγμα, μειώθηκαν τα ενοίκια κατά 40% (ξέχασαν όμως να μας αναφέρουν ότι αυτό ισχύει μόνο για επιχειρήσεις που έκλεισαν τις δραστηριότητες τους μέχρι το τέλος του 2020, για εκείνους που απολύθηκαν από την εργασία τους, ενώ η μείωση των συντάξεων στην Ελλάδα κατά τα τελευταία 6-7 χρόνια – που δεν υπάρχει στην Κύπρο – είναι τραγική για τους πλείστους).Είχαμε επίσης διαμαρτυρίες από κέντρα αναψυχής στις παραλιακές τουριστικές περιοχές για την άποψη μας ότι εφόσον αυτές οι επιχειρήσεις είναι κλειστές εν πάση περιπτώσει κατά την χειμερινή περίοδο, ποια είναι η ζημιά τους;Εμφανίζεται τώρα και το φαινόμενο του εκφοβισμού, του τύπου, «εάν δεν μειώσεις το ενοίκιο κατά 50%, δεν πληρώνω τίποτε (και με την απόφαση για μη έξωση μέχρι τον 9/2020 ενθαρρύνονται).Έχουμε τώρα και την αιώνια, κάπως ανεύθυνη μας Βουλή, να αρνείται την εξαγωγή ζώων που σφάζονται με την μέθοδο Kosher. Σίγουρα δεν συμφωνούμε με τον απαράδεκτο αυτό τρόπο σφαγιασμού, αλλά τι θα γίνει με τους κτηνοτρόφους που δεν έχουν πως να διαθέσουν τα ζώα τους; Η απάντηση θα είναι να επιχορηγήσει και πάλι το Κράτος σε ποσό ίσως πέραν του €1.0 εκ. (και αυτό από τα Κρατικά ταμεία, δηλαδή εμείς οι πολίτες με τα μειωμένα εισοδήματα εκτός ασφαλώς των Δημοσίων υπαλλήλων και άλλων).Σίγουρα η κατάσταση αυτή που αφορά την μείωση ή όχι των ενοικίων, είναι πολύ δύσκολη στο να είναι κάποιος απόλυτος στις θέσεις του, αλλά πρέπει ο στόχος μας να είναι η καλή διαβίωση και εργοδότηση του ντόπιου πληθυσμού και δεχόμαστε ότι ορισμένες αποφάσεις θα είναι «οδυνηρές» για ορισμένους.Είμαστε ένα Κράτος του «μάκρους και του πλάτους» δυστυχώς – ίδε και το θέμα των διαβατηρίων όπου τα ίδια εκείνα κόμματα που κατηγορούσαν το Κράτος για χαλαρή αποδοχή, τώρα, με την κρίση εισηγούνται την επαναφορά του μέτρου αυτού ως επείγον, αλλά με πιο αυστηρές προδιαγραφές (η ζήτηση όμως δεν εξαρτάται από εμάς, αλλά από τους ξένους, οι οποίοι τώρα έχουν και άλλες επιλογές, ενώ η αβεβαιότητα της διατήρησης του Κυπριακού διαβατηρίου είναι ότι το χειρότερο). Έστω και εάν μας «γελάσουν» 20-30 ξένοι αιτητές, δεν είναι το τέλος του κόσμου, όταν από τα 1.500 διαβατήρια υπάρχουν και οι πιο πάνω που ίσως δεν δικαιούνται.Στο θέμα της εκμετάλλευσης υπάρχει και το Δικαστικό μας σύστημα που με τις μακροχρόνιες καθυστερήσεις (χειρότερη από την Κύπρο είναι η Ζιμπάμπουε), βοηθά στην όλη κατάσταση των κακοπληρωτών.Επειδή διαχειριζόμαστε διάφορα έργα εκ μέρους πελατών μας, έχουμε και κάποια παραδείγματα, ορισμένα από τα οποία είναι και τραγελαφικά:• Ο ενοικιαστής, ζωγράφισαν τα παιδιά του πάνω στους τοίχους του διαμερίσματος και αρνείται να πληρώσει το κόστος του μπογιατίσματος, διότι «αυτά είναι έργα τέχνης».• Ενοικιαστής εγκατέστησε δίσκο τηλεόρασης 2½ μέτρων επί της οροφής και επιμένει ότι ο ιδιοκτήτης του αφαίρεσε το κόστος του δίσκου από τα ενοίκια, ενώ ο ιδιοκτήτης δεν τον θέλει.• Ουκρανός ενοικιαστής άφησε 2 κιβώτια βότκα, απαιτώντας όπως ο ιδιοκτήτης τα πάρει έναντι του ενοικίου που όφειλε (€2.500!!). Που θα βρεθεί τώρα ο ενοικιαστής; Εάν δεν σας αρέσει η βότκα, τότε βάλτε την για απολύμανση!! (ίδε Πολωνία με τις παράνομες βότκες).• Ενοικιαστής υποενοικίασε το κατάστημα του ιδιοκτήτη σε τρίτο (δεν απαγορεύεται από το συμβόλαιο), ο υποενοικιαστής δεν πληρώνει και τώρα ο ιδιοκτήτης τρέχει στα δικαστήρια, ενώ ο αρχικός ενοικιαστής αφού έλαβε €20.000 αέρα από τον δεύτερο είναι οκέϊ!!• Ενοικιαστής υπό μορφή εταιρείας ζήτησε όπως γίνει ανανέωση της σύμβασης ενοικίασης με τον ίδιο μεν μέτοχο, αλλά και με άλλους μετόχους της εταιρείας. Αποτέλεσμα είναι ότι οι «νέοι μέτοχοι», άσχετοι με την υπόθεση (4 Ρουμάνοι), και χωρίς οικονομικό υπόβαθρο, κατοικούν στο διαμέρισμα και ο ιδιοκτήτης ελπίζει σε κάποιο άγνωστο μελλοντικό χρόνο να αναλάβει το διαμέρισμα του (δεν πληρώνεται το ενοίκιο).• Ιδιοκτήτης που δημοσίευσε στο ίντερνετ ότι ο «τάδε» ενοικιαστής δεν του πληρώνει το ενοίκιο, κίνησε αγωγή στον ιδιοκτήτη για λίβελλο (defamation of character). Το δικαστήριο (ΗΠΑ) αποφάσισε ότι εφόσον η δημοσίευση είναι αληθής, δεν υπάρχει τέτοιο θέμα (δεν γνωρίζουμε όπως το δικό μας νομικό καθεστώς).• Το αίτημα ιδιοκτήτη εναντίον του ενοικιαστή ότι μετά από 4 χρόνια έπρεπε ο ιδιοκτήτης να ζητά αποζημίωση από τον ενοικιαστή λόγω ζημιών, το δικαστήριο αποφάσισε ότι φυσική φθορά είναι ανάλογα με την χρήση – εάν π.χ. υπάρχουν σκύλοι και άλλα ζώα και/ή πρόσθετα άτομα που δεν αναφέρονται στο συμβόλαιο, ο ενοικιαστής είναι υπόχρεος να καλύψει τον ιδιοκτήτη ανάλογα (ΗΠΑ). Προσθέτοντας ότι οφείλει ο ιδιοκτήτης να επισκέπτεται την μονάδα του κατά περιόδους για να εξακριβώνει την τήρηση των όρων του συμβολαίου και να μην περιμένει στο τέλος και με αυτόν τον τρόπο «αποδέχεται» κάποια ανοχή εκ μέρους του για ζημιές.Κ.λπ.Η εκμετάλλευση εναντίον των ιδιοκτητών είναι εκτεταμένη και μεγάλη, αφήνοντας τους ίδιους, ιδιαίτερα εκείνους που βασίζονται σε τέτοια εισοδήματα για την διαβίωση τους, αλλά και άλλους που χρωστούν λόγω δανείων κ.λπ. στα κρύα του λουτρού. Ασφαλώς υπάρχουν και ιδιοκτήτες που πιστεύουν ότι «τίποτε δεν συμβαίνει», ιδιαίτερα για τα καταστήματα, αδιαφορώντας για την κατάσταση. Εάν πάρουμε ως παράδειγμα το κέντρο της Λευκωσίας με τους δρόμους κλειστούς λόγω εργασιών, είναι λανθασμένη η θέση αυτή των ιδιοκτητών. Και εισηγούμαστε όπως για αυτήν την περίπτωση και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις και για τους ενοικιαστές εκείνους που προηγουμένως ήταν συνεπείς, να τυγχάνουν μείωσης ενοικίου για 2-3 μήνες μόνο. Αυτή η εισήγηση συμφέρει και στους ιδιοκτήτες να παραχωρήσουν μια έκπτωση για περίοδο 2-3 μηνών, μέχρι «να δούμε τι θα γίνει» με την όλη κατάσταση. Εάν ο ενοικιαστής ήταν συνεπής προ του ιού, είναι καλύτερα να προσπαθήσετε (ιδιοκτήτες) να τους διατηρήσετε, παρά να αναμένετε ένα νέο ενοικιαστή άγνωστης συμπεριφοράς στην πληρωμή των ενοικίων μετά.Είχαμε υποβάλει τις απόψεις μας για τα ενοίκια V ιού στην σελίδα αυτή προ 15 ημερών, όπως έχουμε υποβάλει και τα σχόλια μας στην εισήγηση της ΟΕΒ που απεστάλη σε επιστολή του στον Υπουργό Εσωτερικών (ένα ακατανόητο έγγραφο ομολογουμένως).

June 18th 2020

Προς Υπουργό Οικονομικών – Ενοίκια και άλλα

Έχουμε μελετήσει τα σχόλια σας/ανακοίνωση που αφορά το θέμα των ενοικίων, όπως αυτό δημοσιεύθηκε στις 2.5.2020.Επιτρέψετε μας κύριε Υπουργέ, να σας υποβάλουμε και τις δικές μας απόψεις, ορισμένες εκ των οποίων έχουν ήδη δημοσιευθεί στο πρόσφατο παρελθόν και οι οποίες θα σας τις αποστείλουμε προς εύκολη σας αναφορά, εάν σας ενδιαφέρει.• Αντιπαρερχόμαστε τα στατιστικά στοιχεία που μας έχετε παραθέσει και τον υπολογισμό σας για ενοίκια €1.2 δις. σε σχέση με τα δηλωθέντα των €600 εκ. Ας το θεωρήσουμε ότι αυτό είναι ορθό στο στάδιο αυτό.• Δεν μας είναι αντιληπτό ότι αρκετά ακίνητα δεν δηλώνονται οι ενοικιάσεις τους, διότι κατέχονται από τους ιδιοκτήτες τους/αγοραστές, εκτός και εάν αναφέρεστε στη νέα διάταξη του Εφόρου Φορολογίας ότι όταν κατέχει ο ιδιοκτήτης την κατοικία του (μόνιμη ή εξοχική) θα χρεώνεται ένα «διαφυγών» ενοίκιο. Στο θέμα αυτό, δηλαδή στην ίδια κατοχή, ένα σοβαρό και παράπλευρο στοιχείο είναι ότι υπάρχει πράγματι φοροδιαφυγή από ιδιοκτήτες/ εργολάβους για επιδιορθώσεις, συντηρήσεις/επεκτάσεις, αλλά αφού αυτές δεν αφαιρούνται από τα εισοδήματα του ιδιοκτήτη, δεν δηλώνονται, ενθαρρύνοντας έτσι τον ιδιοκτήτη να γλυτώνει το κόστος του 5%-19% Φ.Π.Α., μια και που η απαίτηση των μικρο-εργολάβων είναι η πληρωμή σε μετρητά. Έτσι επωφελούνται και οι δύο με κύριο ζημιωμένο το Κράτος (υποβλήθηκε και στο παρελθόν σχετική μας εισήγηση πως αυτό το θέμα αντιμετωπίζεται).Υποβάλαμε λοιπόν στην πολιτεία όπως τέτοια έξοδα να αφαιρούνται (έστω σε ένα μέγιστο ποσό €10.000/χρόνο για κατοικίες) ανάλογα των τ.μ., για να ενθαρρύνεται ο ιδιοκτήτης να τα δηλώνει και ασφαλώς με την ανάλογη χρέωση φόρου στα εισοδήματα των εργολάβων. Το κέρδος για το Κράτος θα είναι πολλά εκατομμύρια, επιπλέον της δίκαιης μεταχείρισης των εισοδημάτων.• Τα Airbnb είναι ένας άλλος τρόπος φοροδιαφυγής, τόσο από ντόπιους, όσο και από ξένους και εφόσον οι ενοικιάσεις γίνονται μέσω ίντερνετ κ.λπ., τόσο οι εισπράξεις είναι αδήλωτες, όσο και ο αθέμητος ανταγωνισμός εις βάρος των ξενοδόχων. Υποβάλαμε λοιπόν εισηγήσεις τόσο επί της νέας νομοθεσίας, όσο και με την χρήση των Τοπικών Αρχών (με ενθάρρυνση τους με την είσπραξη εισοδημάτων) και αυτό από μόνο του ως φοροδιαφυγή ξεπερνά ίσως τα €50 εκ. – ίδε άρθρο μας επί του θέματος με λεπτομέρειες.• Αναφέρεστε για λόγους μη ύπαρξης τίτλου υπάρχει θέμα φοροδιαφυγής. Δεν μας είναι αντιληπτό πως αυτό έχει σχέση, αλλά εάν πιστεύετε ότι «τώρα με την τεχνολογία», το θέμα της έκδοσης τίτλων θα επιλυθεί λανθάνεστε κύριε Υπουργέ, εάν σας έπεισαν ότι το θέμα των τίτλων θα επιλυθεί μέσω τεχνολογίας. Αδύνατον, διότι το όλο σύστημα της έκδοσης τίτλων είναι σαθρό και έχουμε υποβάλει εισηγήσεις για την χρήση ιδιωτών για την έκδοση τίτλων κλπ.• Έχετε δίκαιο στην μη υιοθέτηση τους παραδείγματος της Ελλάδας για τις ελαφρύνσεις στις ενοικιάσεις, ξέχασαν όμως να σας πουν ότι το 40% μείωση των ενοικίων αναφέρεται σε άτομα που είναι άνεργοι και για επιχειρήσεις που τερματίζουν τις δραστηριότητες τους. Υποβάλαμε κάποια πρόταση επί του θέματος για εκείνους που δεν έχουν υποστεί οποιαδήποτε ζημιά (π.χ. δημόσιους/τραπεζικούς υπαλλήλους κ.λπ.) για επιχειρήσεις που ήταν κλειστές κατά τους χειμερινούς μήνες εν πάσει περιπτώσει κ.λπ. – ίδε πρόσφατο μας άρθρο.• Αναφέρεστε για κάποιες αποδεκτές λύσεις με συνεννόηση ενοικιαστών/ιδιοκτητών. Μα στην Κύπρο που ζούμε εάν λάβουμε υπόψη ότι ο «κάθε ένας θέλει το πάπλωμα πάνω του» δεν υπάρχει τέτοιο θέμα. Ίδε και την απαίτηση ορισμένων ξενοδόχων για την εγγύηση των προεισπράξεων από το Κράτος. Ποιος ο λόγος να εγγυηθεί η Κυβέρνηση; ίδε δημοσίευση μας επί του θέματος.• Η φορολογική αμνηστία για ενοίκια είναι ένα μέτρο μεν το οποίο όμως και δεν υιοθετούμε ως τέτοιο. Θα εμφανιστούν τώρα δηλώσεις και δηλώσεις για μη δηλωθέντα ενοίκια κάτι που θα ενθαρρύνει τους φοροφυγάδες. Αντιλαμβανόμαστε το θέμα και στην δήλωση σας περί είσπραξης «μερικών δεκάδων εκατομμυρίων» και αυτό με τις δηλώσεις ντόπιων και ξένων επί του θέματος, θα είναι ένα καθαρό ξέπλυμα χρήματος (η Ε.Ε.;).• Φοροδιαφυγή για οικιστικά ακίνητα κ.λπ. εάν εισαχθεί κάποιου είδους έκπτωση του φόρου εισοδήματος των ενοικιαστών, έστω 10% επί των πληρωτέου ενοικίου από τον ενοικιαστή, θα ενθαρρυνθεί ο ενοικιαστής μεν να δηλώνει το ενοίκιο και σε αντίθεση θα μπορείτε να χρεώνεται τους φοροφυγάδες ιδιοκτήτες.• Είναι δεδομένο ότι η ακίνητη ιδιοκτησίας χρεώνεται από όλες τις κατευθύνσεις, από τους Δημοτικούς φόρους, στο αποχετευτικό, κατασκευές πεζοδρομίων, ΦΠΑ, ΓΕΣΥ κ.λπ., ενώ τώρα δεν επιτρέπονται μεταβιβάσεις εκτός και εάν τα ακίνητα/μονάδες δεν χρωστούν οποιοδήποτε φόρο/τέλη, με αποτέλεσμα το Κράτος να μην εισπράττει τα μεταβιβαστικά και όλα αυτά κύριε Υπουργέ, αντί να χρεώνεται ο ενοικιαστής (εκεί που διαλαμβάνει τέτοιο το συμβόλαιο), τα χρεώνεται ο ιδιοκτήτης/ αγοραστής. Υπάρχει λογική γιατί να μην χρεώνεται ο ενοικιαστής, με αποτέλεσμα το Κράτος να μην εισπράττει μεταβιβαστικά;• Σε άλλα θέματα της ευρύτερης οικονομίας ψέξαμε από την πρώτη ημέρα το μέτρο για την πρόταση αύξησης των οικιστικών μονάδων/φοιτητικές εστίες, ότι όπως είναι η πρόταση δεν θα πετύχει (ίδε άρθρο μας) και έτσι έγινε.• Απαντήσαμε και στις εισηγήσεις της ΟΕΒ με ανάλογη επιστολή στον Υπουργό Εσωτερικών.• Υποβάλαμε και σχόλια για τα διαβατήρια/βίζες μαζί με πρόστιμα για τους φταίχτες – ίδε. άρθρο μας.• Όλα τα πιο πάνω και άλλα κύριε Υπουργέ προέρχονται από τις εμπειρίες του Γραφείου μας των τελευταίων 40 ετών, όντας στην πρώτη γραμμή της αγοράς σε θέματα ενοικιάσεων ακινήτων/ανάπτυξης/διαχείρισης ακίνητης ιδιοκτησίας κ.λπ. και όχι από κάποια πανεπιστημιακή έδρα να θεωρητίζουμε.• Ψέξαμε τους διάφορους Επιτρόπους που δεν έχουν τις ικανότητες να αντιμετωπίσουν τόσο τα συνήθη, όσο και τα άλλα θέματα που εγείρονται λόγω του ιού (ίδε άρθρο μας) όσο και 1-2 υπουργούς που μας προκαλούν ζημιές στα οικονομικά, (θυμίζουμε το χαλλούμι, την ασφαλιστική εταιρεία στην Βουλγαρία, το φιάσκο της υπόθεσης γύρω από τους αγελαδοτρόφους, την Πύθια ακατανόητη ερμηνεία για τα προσωπικά δεδομένα και άλλα που άπτονται της διακυβέρνησης του τόπου και της εξοικονόμησης χρημάτων.Αυτά είναι ορισμένα θέματα που θα πρέπει το Υπουργείο σας να εξετάσει, για να επιβιώσει ίσως αυτή η οικονομία.

June 18th 2020

Μας έβγαλαν την Λάρνακα σκάρτη

Για εκείνους που μελέτησαν την πρόταση της Επιτροπής Περιβάλλοντος για το νέο τοπικό σχέδιο της Λάρνακας, θα διερωτώνται τι πήγε στραβά και «μας έβγαλε» το Τμήμα αυτό την Λάρνακα “Σκάρτη” για ανάπτυξη.Αναφερόμαστε ιδιαίτερα στο παραλιακό μέτωπο της πόλης από το Λιμάνι μέχρι και την Πύλα και δυτικά από την περιοχή Μακένζι μέχρι και την περιοχή Μενεού-Περβόλια και ακόμη μέχρι και τον Άγιο Θεόδωρο.Μας αναφέρει η μελέτη αυτή, ότι η Λάρνακα έχει πρόβλημα σαθρού εδάφους, είναι επιρρεπής σε πλημμύρες, το οδικό δίκτυο στις περιοχές αυτές δεν αντέχει σε αυξημένη διακίνηση οχημάτων και έχει πρόβλημα διάβρωσης η παραλία κ.λπ. κ.λπ. (η Λεμεσός π.χ. δεν έχει αυτά τα προβλήματα;).Η μελέτη εισηγείται γειτονιές για οικιστική ανάπτυξη με χαμηλά κτίρια και άλλα, ενώ ταυτόχρονα επισυνάπτει φωτογραφίες με πολυώροφα κτίρια σε ωραίο φωτογραφικό περιβάλλον με πράσινο κ.λπ.(!!). Βασικά η εισήγηση είναι για συντελεστή δόμησης 80%-120% μέγιστο, επιπλέον κινήτρων, τα οποία όμως κίνητρα πληρώνονται είτε υπό μορφή κατασκευής δημόσιων χώρων στάθμευσης, μείωση της εμπορικής κάλυψης και άλλα παρόμοια.Ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών κ. Χάσικος, υπέδειξε στους τότε μελετητές με διάφορες δηλώσεις, ότι για την περιοχή των διυλιστηρίων θα πρέπει να δοθεί στην ετοιμασία του νέου τοπικού σχεδίου, ψηλός συντελεστής δόμησης και ποικιλόμορφες χρήσεις, ως τουλάχιστον και η τυχόν αυξημένη αξία της περιοχής να ισούται με την υφιστάμενη αξία των γηπέδων, πλέον το κόστος μετακίνησης των εγκαταστάσεων. «Νούσιμη» προσέγγιση που στόχο είχε εκτός της ανάπτυξης και στην μη πληρωμή αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες από το Κράτος.Οι προτάσεις που δίδονται υιοθετούν ότι τα διάφορα τεμάχια που ανήκουν σε διάφορους ιδιοκτήτες για νέα ανάπτυξη, ικανοποιούσαν εάν είναι μόνο ένας ιδιοκτήτης (που δεν υπάρχουν), με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυτές οι «ευφάνταστες προτάσεις» ενιαίας ανάπτυξης. Κατ’ εμάς το παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας (πλησίον της πόλης) θα πρέπει να στοχεύει σε ψηλά κτίρια με ελάχιστο συντελεστή δόμησης 200% (επιπλέον των κινήτρων) και σε γήπεδα μεγαλύτερα από ±10.000 τ.μ. Χρήσεις όπως ενιαία συγκροτήματα γραφείων και διαμερισμάτων τύπου πύργων Λεμεσού και για την ενθάρρυνση και ξενοδοχείων με συντελεστή δόμησης τουλάχιστον (200%).Μας έβγαλε λοιπόν αυτή η μελέτη «Σκάρτη» την Λάρνακα για να παραμείνει η πόλη αυτή η πιο φτωχή σε σύγκριση με τις άλλες πόλεις και με τον νεαρό πληθυσμό της να ζητά εργασία εκτός πόλης.Εδώ κτίστηκε ολόκληρη μαρίνα στην Λεμεσό με δεκάδες κατοικίες εντός της θάλασσας, ένα έργο που αποτελεί ένα στολίδι για την Κύπρο, όπως και η μαρίνα της Αγίας Νάπας (ίδε και αντιδράσεις από την Ε.Ε. που προέρχονταν από το Τμήμα αυτό και κάποιους άλλους που είναι καλά βολεμένοι (Κυβερνητικούς, συνταξιούχους και άλλους).Τώρα θα μας πείτε, εάν η Λάρνακα ήταν η Λεμεσός, με την διεκδικητικότητα των πολιτών της που ως μια γροθιά με συμπαραστάτες εκτός του Δήμου, το ΕΒΕΛ και άλλους, θα τολμούσε η μελέτη αυτή να είναι το ίδιο; Βέβαια αυτή η πόλη (Λεμεσός) δεν είχε τις αντιδράσεις από διάφορους, όπως εκείνες των λεγόμενων περιβαλλοντιστών, που παραλίγο να καταργήσουν την μαρίνα Λεμεσού, το αναμενόμενο γήπεδο γκολφ Λανίτη στο Φασούρι, ενώ και αυτό το Καζίνο πέρασε υπό αμφισβήτηση λόγω της ύπαρξης των σαχινιών. Η Λεμεσός τα ξεπέρασε, όμως η Λάρνακα;Μετά τον Γολγοθά λοιπόν της (ακόμη) κατακύρωσης του έργου Λιμένος/μαρίνας, ελπίζοντας ότι αυτό θα κατακυρωθεί εφέτος, έχουμε και νέα προβλήματα για την Λάρνακα από το Τμήμα Περιβάλλοντος. Ευτυχώς που ευτύχησε η πόλη αυτή τώρα με τον νέο Δήμαρχο κ. Βύρα, αλλά κατ’ εμάς χρειάζεται περισσότερους διεκδικητικούς Λαρνακείς, με την συμπαράσταση του ΕΒΕΛ, ΚΕΒΕ, συνδέσμους όπως είναι εκείνη των μεγάλων επιχειρήσεων, όπως και άλλων (ΕΤΕΚ, Αρχιτέκτονες κ.λπ.) που τηρούν σιγή ιχθύος σε επίπεδο εγκληματικής αδιαφορίας.Αναφέρεται η μελέτη αυτή ότι έγιναν διαβουλεύσεις και την πιστεύουμε, αλλά μας είναι αδιανόητο πως ο Δήμος και οι τοπικοί φορείς, ενώ βρίσκονταν σε διαβουλεύσεις, συμφώνησαν με την πρόταση αυτή, τι έχουν να πουν;Η Λάρνακα είναι η μόνη πόλη που βρίσκεται «πάνω» στην θάλασσα με εκτεταμένη αμμώδη παραλία και με τους υπάρχοντες και αναμενόμενους βραχίονες, θα καλυτερεύσει κατά πολύ το αμμώδες παραλιακό μέτωπο. Κατ’ εμάς η Λάρνακα μπορεί να είναι το νέο Saint Tropez της ανατολικής Μεσογείου.«Κράτα τον πούντο σου» κύριε Νουρή και προχώρα με τις πολιτογραφήσεις, ιδιαίτερα τώρα που τα πολιτικά κόμματα είναι υπέρ, αλλά βιαστείτε.Για εμάς, ένα είναι το κρατούμενο, η καλή διαβίωση των Κυπρίων και η μείωση των ανέργων/ εργοδότηση της νεολαίας της πόλης, ενώ οι διάφορες ενστάσεις για την κατασκευή του παραλιακού δρόμου Δεκέλειας σε 4 λωρίδες που υπάρχουν από τους ψηφοφόρους των κοινοτήτων Πύλας/ Ορόκλινης διότι οι διάφοροι τους ψηφοφόροι θα επηρεαστούν (χρήζει εξέτασης για την ύπαρξη ορισμένων ιδιωτικών συμφερόντων και όχι εκείνης της πόλης (και επαρχίας).Όπως αναφέραμε σε προηγούμενη μας άρθρο, οι πολέμιοι της Λάρνακας είναι οι ίδιοι οι Λαρνακείς που είναι ελάχιστοι μεν, αλλά θορυβώδεις, χωρίς να τυγχάνουν και της ανάλογης απάντησης και ως εκ τούτου να λαμβάνονται υπόψη.Ο Δήμος βασικά έχει τον λόγο.

June 17th 2020

Περιβάλλον και Ανάπτυξη – Πράσινος Παράδεισος;

Παρόλο που η Κύπρος καλύπτεται σε εμβαδόν 40% από δένδρα/δάση/θάμνους, βρισκόμαστε ακόμα πολύ πίσω στην σοβαρή αναβάθμιση του φυσικού μας περιβάλλοντος. Προς τούτο η πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Γεωργίας να ενθαρρύνονται τόσο οι πολίτες, όσο και οι Δήμοι κλπ να φυτεύουμε όσο περισσότερα δένδρα, εις μια προσπάθεια βοήθειας εναντίον της κλιματολογικής αλλαγής, είναι μια προσπάθεια προς την ορθή κατεύθυνση.Πώς όμως επιτυγχάνεται αυτό; Είναι δεδομένο ότι η ευαισθησία των πολιτών βρίσκεται σε αυξητική τάση για το περιβάλλον και προσέχουμε επίσης ότι στα διάφορα έργα ανάπτυξης περιλαμβάνεται και εκτεταμένη χρήση πρασίνου (από της μέχρι πρόσφατης προσέγγισης επίστρωσης κενού χώρου με τσιμέντο/άσφαλτο).Είχαμε αναφερθεί προ 10 ετών και μετά κατ’ επανάληψη, ότι οποιοσδήποτε επιθυμεί ανάπτυξη, θα πρέπει να περιλαμβάνει και δενδροφύτευση ως όρος της άδειας οικοδομής και μάλιστα με την υποχρέωση του developer/ιδιοκτήτη όπως συντηρεί τα δένδρα/χώρο πρασίνου για τουλάχιστον 3 χρόνια μετά την αποπεράτωση του έργου και η οποία υποχρέωση να συνοδεύεται με τραπεζική εγγύηση (ή εταιρική/προσωπική) με ελάχιστο ύψος δένδρων (βάσει της άδειας) 2.0 μέτρων. Η περίοδος αυτή των 3 ετών να ελέγχεται από τον αρχιτέκτονα του έργου και τα δένδρα (ύψος/κατάσταση/πότισμα κ.λπ.) και να μην εκδίδονται οι τίτλοι εκτός και εάν οι όροι της άδειας ακολουθούνται (ή την φύτευση πιο μεγάλων δένδρων – τώρα υπάρχουν έτοιμα) για μείωση της περιόδου των 3 ετών να υπάρχουν μεγάλα δένδρα έστω 3-4 μέτρα.Η δενδροφύτευση/περιβάλλον και ιδιαίτερα για αναπτύξεις σε ήδη δασώδεις περιοχές και άλλες π..χ ελαιώνες που δένδρα κόβονται για την ανάπτυξη, με κάποιες εξαιρέσεις εμείς, δεν έχουμε ένσταση, φτάνει ο ιδιοκτήτης να προσθέτει στην ανάπτυξη του τουλάχιστον τον ίδιο αριθμό δένδρων που απέκοψε, πλέον 30% αύξηση (εάν δεν υπάρχει χώρος να δίδεται αποζημίωση στο Κράτος/Δήμο κλπ με €χ/ανά δένδρο). Όπως έχουμε σήμερα, τα δένδρα τοποθετούνται εντός της οικοδομικής απόστασης των 3 μέτρων από το σύνορο και πάνω σε πεζοδρόμια (το τελευταίο έχει καταργηθεί, αλλά μόνο για τα δημόσια πεζοδρόμια).Η φύτευση δένδρων, μικρών μεν αρχικά, αλλά μελλοντικά μεγαλώνουν, είναι δυνατόν να προκαλέσουν και διάφορα προβλήματα, όπως διακοπή ηλίου σε γείτονες, ως επίσης και θέας, κλαδιά που επεμβαίνουν σε ιδιοκτησία γείτονα, φύλλα που πέφτουν σε γειτονικά τεμάχια κλπ. Ορισμένα δένδρα όπως ευκάλυπτοι θα πρέπει να αποφεύγονται (οι ρίζες τους εισέρχονται στο αποχετευτικό σας σύστημα, ενώ έχουν και άλλα θέματα, όπως το σπάσιμο των κλαδιών κ.λπ.).Για εμάς και στα έργα τα οποία διαχειριζόμαστε, τοποθετούμε κυρίως κυπαρίσσια (3 μέτρα ύψος από Ισπανία – κόστος €150/ένα, μόνο ορθόκλαδα), πεύκα σε περίπτωση μεγάλων τεμαχίων, ενώ η τοποθέτηση ελιών, χαρουπιών, ανάλογα της περιοχής/του τοπικού περιβάλλοντος, είναι ότι το καλύτερο και διότι τα πιο πάνω δένδρα χρειάζονται ελάχιστη συντήρηση και νερό. Για εκείνους που έχουν κατοικίες πλησίον της παραλίας, δένδρα όπως φρουτόδενδρα, ακόμη και εξωτικά, όπως παπάγια, φοινικιές κ.λπ., είναι μεν ωραία σε εμφάνιση, αλλά χρειάζονται συντήρηση/πότισμα, ενώ κατ’ εμάς ο βασιλιάς αυτών των εξωτικών δένδρων είναι η φλαμπουαγιάν (μεγάλα κλαδιά/φυλλοβόλο, χρειάζεται χώρο) – ίδε Λεμεσό ιδιαίτερα. Εάν δεν έχετε την ευχέρεια χώρου/κόστους, περιορίστε την χρήση δένδρων σε μη φυλλοβόλα, ενώ οι ωραιότατες βουκαμβίλιες, με τα φύλλα τους, χρήζουν συστηματικού καθαρισμού/περιποίησης.Εάν έχετε πισίνα, προσέξετε την τοποθέτηση δένδρων, όχι μόνο λόγω της σκίασης, όσο και τα φύλλα που καταλήγουν στην πισίνα. Ταυτόχρονα η χρήση φρουτόδενδρων προσφέρει μια ιδιαίτερη ευχαρίστηση στους ιδιοκτήτες, ιδιαίτερα σε ξένους που έχουν το όνειρο τους να παράγουν οι ίδια τα λεμόνια/πορτοκάλια τους.Βέβαια η δημιουργία αυτού του δικού σας πράσινου παράδεισου, χρήζει και χρήμα και κόπο εκ μέρους σας. Εάν πάρουμε ως ένα παράδειγμα μονάδας γηπέδου εμβαδού ±1.000 τ.μ., υπολογίστε με τα πιο πάνω ένα κόστος γύρω στις €3.000, ενώ εάν εγκαταστήσετε διάτρηση/σύστημα ποτίσματος κ.λπ., το κόστος αυξάνει σε €5.000. Για τους νεότερους, με χρήση και δική τους εργασία, το κόστος σίγουρα μειώνεται, αλλά να είστε βέβαιοι ότι οτιδήποτε φρούτα παράγετε στον κήπο σας, σας κοστίζουν 3-4 φορές από εκείνα που αγοράζετε στις υπεραγορές.Σε έργο μας υπό διαχείριση στο Πισσούρι, πλησίον της παραλίας, όπου «ότι φυτεύσεις πιάνει», οι ενδιαφερόμενοι ξένοι μας αγοραστές ενθουσιάστηκαν με την φύτευση μας (ως μέρος της τιμής πώλησης) λεμονιών, που συνεχίζουν μετά από 8 χρόνια να μας αποστέλλουν φωτογραφίες. Έτσι κάθε χρόνο δίδουμε στους συμμετέχοντες ένα κύπελο Best Producer of the Year, ενώ οι Ρώσοι μας αγοραστές προτίμησαν τα εξωτικά φρουτόδενδρα (ιδιαίτερη έμφαση στο παπάγια). Ένα θέμα στο που φυτεύει κάποιος δένδρα και έτσι έχουμε εφαρμόσει περιορισμούς που αφορούν την θέα σε γείτονες (με πληρεξούσιο εκ μέρους μας να τα κόβουμε μέχρι το ύψος που δεν ενοχλεί), ενώ στα πεζοδρόμια τοποθετήσαμε κυπαρίσσια (ποτίζονται από τον βιολογικό σταθμό) και τώρα με εμπλουτισμό των κοινόχρηστων με βουκαμβίλιες (πρόβλημα τα φύλλα, αλλά ότι το καλύτερο το χρώμα).Για εκείνους που πιστεύουν ότι «θεωρητίζουμε» έχουν λάθος, διότι τα πιο πάνω προέρχονται από τις εμπειρίες μας, ενώ να είστε βέβαιοι αγαπητοί μας αναγνώστες ότι, ό,τι επενδύσετε σε πράσινο (αποφύγετε τα γρασίδια, λουλούδια που έχουν αυξημένη συντήρηση και την ανυπαρξία κατοίκων κατά μεγάλες περιόδους), προσθέτει στην αξία του ακινήτου τουλάχιστον κατά 10% και στην ευκολία πώλησης τους, ενώ στον ιδιοκτήτη η δική του δημιουργία ενός Πράσινου Παράδεισου, του προσφέρει ηρεμία ψυχής και σωματική εξάσκηση.

June 17th 2020

Διαβατήρια, Περδίος & Άλλοι

Τώρα που βρήκαμε τα δύσκολα στην οικονομία, ξαναθυμηθήκαμε τα κίνητρα για τα διαβατήρια και μάλιστα ορισμένα κόμματα που κατηγορούσαν την Κυπριακή Κυβέρνηση για την παραχώρηση των διαβατηρίων, τώρα τα ίδια αυτά κόμματα και άλλοι, εισηγούνται την επείγουσα επαναφορά «του μέτρου αυτού, με αυστηρούς όμως όρους». Δυστυχώς οι ξένοι αυτοί επενδυτές δεν έρχονται όποτε εμείς θέλουμε. Δεν αποτελούν αυτοί οι ξένοι επενδυτές «νερό στην φουντάνα» που την ανοίγουμε όποτε θέλουμε. Έχει γίνει τεράστια ζημιά στον επενδυτικό τομέα ακινήτων της Κύπρου, με κύριο λόγο την έλλειψη εμπιστοσύνης των ξένων στην Δημοκρατία μας, ενώ η απόσυρση των διαβατηρίων είναι ένα χαστούκι στην όλη προσπάθεια. Πήραμε λοιπόν €6½ δις. από το μέτρο αυτό και στοχεύουμε προς νέα είσπραξη (εάν όλα πάνω καλά) για ακόμη €1 δις. (με τις 100 αιτήσεις που εκκρεμούν, ενώ δεν έχουν ακόμη λάβει απάντηση οι ενδιαφερόμενοι και με επιπλέον 700 νέους ενδιαφερόμενους να αναμένουν.Υποβάλαμε σε αυτήν την σελίδα ότι η μη ομαλή πλεύση του επενδυτικού προγράμματος που είχε ως αποτέλεσμα την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήταν/είναι κυρίως οι developers, που επεξεργάζονται όλων των ειδών ιδέες δικές τους και με παραπλανητικές διαφημίσεις, ενώ το πιο τραγικό ήταν (ως ένα παράδειγμα) ο εκ Πάφου ορμώμενος developer, που έβαλε διαφημίσεις στον τοπικό τύπο και στο ίντερνετ, προσκαλώντας οποιοδήποτε να του «πάρει πελάτες και θα αποκτήσει σοβαρό εισόδημα». Οι αναμενόμενοι λοιπόν πιο αυστηροί κανονισμοί μάλλον θα εγκριθούν σύντομα από την Βουλή, αλλά οι κανονισμοί αυτοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν και αυστηρές ρήτρες εις βάρος οποιουδήποτε παραπλανάει (με προηγούμενη μας εισήγηση για ρήτρα €1/2 εκ. ανά πράξη (δεν αναμένουμε όμως να υιοθετηθεί μια και τα συμφέροντα είναι μεγάλα και από διάφορες κατευθύνσεις). Εάν καταφέρουμε αυτό το επενδυτικό πρόγραμμα να ξανά-ξεκινήσει (έστω και σε πιο χαμηλό ρυθμό, μια και που οι ξένες χώρες, πηγή αυτής της ζήτησης, έχουν και τα δικά τους προβλήματα (λόγω ιού και άλλων) και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό (από Ελλάδα, Μάλτα/ Βουλγαρία και άλλες χώρες της Ε.Ε.) θα είναι ότι το καλύτερο. Το θέμα των διαβατηρίων/βιζών είναι πολύ σοβαρό, διότι τώρα που η ντόπια αγορά βρίσκεται υπό σοβαρή ύφεση, θα αντιμετωπίσουν, εκτός από τους developers και οι χρεώστες για την εξόφληση των δανείων τους και κατ’ επέκταση οι τράπεζες που ήδη έχουν να αντιμετωπίσουν δικά τους προβλήματα, ενώ η εχθρότητα των κομμάτων εναντίον των τραπεζών δεν βοηθά. Ελπίζουμε ότι η εχθρότητα αυτή να μην καταλήξει σε περαιτέρω αποδυνάμωση των τραπεζών μας και να βρεθούμε ξανά στο Bail In του 2013 και το παραλίγο εκείνο του Συνεργατισμού πρόσφατα. Το τελευταίο υπάρχει ακόμη στην μνήμη μας και προκαλεί φοβία στους καταθέτες. Η υπενθύμιση της διαφήμισης του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού, είναι ακόμη προφητική («μην βάλετε τα χρήματα σας στον κήπο, αλλά μαζί μας»). Να το συζητήσουμε σύντομα διότι συζητώντας την ανησυχία των καταθετών, ίσως να είναι και κάποια καλή ιδέα η δημιουργία χρηματοκιβωτίων ιδιωτικής εταιρείας με ιδιοκτησία όμως του ατόμου που καταθέτει (στο κιβώτιο), μέχρι να «δούμε τι θα γίνει».Έχουμε τώρα και τον Τουρισμό, που είναι ένα μεγάλο στοίχημα και το πιο σημαντικό για την Κυπριακή οικονομία. Η δήλωση του Υφυπουργού Τουρισμού κ. Περδίου για μείωση του τουρισμού κατά 60% (και αυτό υπό προϋποθέσεις για σύντομη επίλυση του θέματος ιού) είναι ότι το πιο ανησυχητικό. Εδώ έχουμε την δήλωση της Προέδρου της Ε.Ε. να μην προγραμματίζονται ταξίδια στο εξωτερικό προς το παρόν. Μας πιάνει ανατριχίλα αυτό από μόνο του. Σίγουρα οι εισηγήσεις του κ. Περδίου για τον κοινωνικό τουρισμό που πάντοτε υπήρχε, αλλά μετά της αρχικής του εφαρμογής προ 30 ετών, το επιτυχέστατο αυτό μέτρο, που αφορούσε μόνο τα ορεινά θέρετρα, με την πρώτη δυσκολία επενέβησαν οι ξενοδόχοι των πόλεων και ασφαλώς μεταξύ των δύο, οι δικαιούχοι επέλεξαν τις παραλίες. Τώρα πιστεύουμε κ. Περδίο ότι θα πρέπει να τεθεί ένα πλαφόν σε ποσοστά ως μέγιστο για τα παραλιακά 60% και 40% για τα ορεινά θέρετρα. Προτείναμε και στο παρελθόν προ 1 έτους, πρόσθετα κίνητρα για τα ορεινά θέρετρα, όπως αύξηση συντελεστή δόμησης προς αναπαλαίωση, σε παραχώρηση συντελεστή δόμησης από αγορές/ενοικιάσεις ξενοδοχείων ορεινών θέρετρων από τις παραλιακές μονάδες στους αγοραστές, ενθάρρυνση διατήρησης της λειτουργίας τους για τουλάχιστον 6 μήνες με επιχορηγήσεις (δίδοντας λεπτομέρειες) και εφόσον ο παραλιακός τουρισμός πήγαινε καλά, οι των ορεινών θέρετρων έμειναν, «εκτός», από το Κράτος.Χάσαμε και τον κ. Παπαδούρη για μικροπολιτικούς λόγους και τον αντικαταστήσαμε με ένα «δάσκαλο» που ακόμη να δούμε δείγματα γραφής του. Χωρίς να γνωρίζουμε αυτόν τον Επίτροπο, έχουμε τις επιφυλάξεις μας πως μπορεί ένα άτομο χωρίς επιχειρηματικές γνώσεις να διαχειριστεί τέτοιες επιχειρήσεις και θέματα (ελπίζουμε να αποδειχθούμε λανθασμένοι). Βέβαια, ευτυχώς που τον έχουμε και αυτόν (κ. Περδίο) διότι φανταστείτε εάν το υπεύθυνο όργανο ήταν το Υπουργείο Εμπορίου (ίδε και την «σαλάτα» του χαλλουμιού και άλλα χωρίς καμία τιμωρία ακόμη).Γίνεται έρευνα και έρευνα!!Σε αυτήν την κατάσταση που βρισκόμαστε αγαπητοί μας αναγνώστες, ευτυχώς που έχουμε τώρα κάποιους νέους ανθρώπους, ελεύθερους σε κάποιο βαθμό από τις πολιτικές αγκυλώσεις που έδειξαν αξιόλογο έργο. Ο κ. Περδίος είναι ο ένας, όπως και η κ. Νατάσα Πηλείδου για την ναυτιλία και πιο πρόσφατα ο κ. Καρούσος. Δείγματα γραφής λοιπόν προς χρήση νέων ανθρώπων, με όραμα και πολλή όρεξη για δουλειά, διδάγματα τόσο για την υφιστάμενη, όσο και για τις μελλοντικές κυβερνήσεις αυτού του τόπου που τώρα, αυτοί οι νέοι άνθρωποι δυστυχώς δεν θα μπορούν να δείξουν έργο λόγω της κατάστασης του ιού που και ασφαλώς και οι ίδιοι θα απογοητευθούν (όχι λόγω δικών τους ελλείψεων).Βάσει αυτής της εμπειρίας είχαμε κατ’ επανάληψη εισηγηθεί την υιοθέτηση υφυπουργείου Εσωτερικών που να ασχοληθεί με τα χρόνια προβλήματα των αδειών, έκδοσης τίτλων, ενώ μας προκαλεί προβληματισμό οι διάφορες θέσεις της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και άλλους ονομαζόμενους περιβαλλοντιστές και τις υπερβολές που καταλήξαμε τώρα στην μη ύπαρξη γκολφ στην επαρχία Αμμοχώστου, την ασύμφορη κατασκευή του έργου Σιακόλα στην Λίμνη (Πόλη Χρυσοχούς), στο τραγικό εκείνο δρόμο αεροδρομίου-Πάφου με τα υπολειπόμενα 500 μέτρα και τώρα στην απαράδεκτη αναμενόμενη «ακύρωση» του δρόμου Πάφου-Πόλης (ίδε Γενικό Ελεγκτή επί τούτου). Ταυτόχρονα η περίεργη Πυθίνια θέση της Επιτρόπου των Προσωπικών Δεδομένων για τον περιορισμό στην τοποθέτηση καμερών ασφαλείας, εις μια προσπάθεια περιορισμού των εγκλημάτων (που επηρεάζει τόσο τους ντόπιους, αλλά και ιδιαίτερα τους ξένους και κατ’ επέκταση την οικονομία) είναι ότι το χειρότερο (γιατί στην Βρετανία επιτρέπονται και σε άλλες χώρες;) – ίδε σχετική μας αρθρογραφία επί του θέματος – ίδε και τον Επίτροπο Ασφαλειών σε σχέση με την κατάσταση στην Βουλγαρία.Τελειώνοντας λάβαμε και επιστολή από το Τμήμα Περιβάλλοντος που μας υποδεικνύει γιατί να αναφερόμαστε ότι η κατάταξη μιας περιοχής ως Natura μειώνει την αξία ενός ακινήτου. Του απαντήσαμε, αλλά από μόνη της αυτή η επιστολή δείχνει ότι το Τμήμα αυτό ζει εκτός Κύπρου όταν περίπου το 30% της Κύπρου κατατάσσεται ως τέτοιο, επιπλέον του 40% των Τουρκοκρατούμενων περιοχών και κατ’ επέκταση ακύρωση διαφόρων έργων που έχουν ως στόχο την καλή διαβίωση των Κυπρίων.«Ωραία» όλα αυτά, αλλά στο τέλος ένας είναι ο στόχος, αυτός της καλής διαβίωσης των Κυπρίων και οι διάφορες θεωρίες που έστω και εάν υιοθετήσουμε ότι είναι καλοπροαίρετες, που καταλήγουν;Υπάρχει άνθρωπος αναζητούσε ο Αρχιμήδης και προσθέτουμε, ποιος αγαπά την Κύπρο και τους ανέργους της;Τελειώνοντας θα ήταν λάθος να μην δώσουμε τα εύσημα σε ένα ακόμη νέο άνθρωπο, στον Υπουργό Υγείας κ. Κ. Ιωάννου, που αποτελεί ένα Αστέρι στην όλη τραγική κατάσταση.

June 17th 2020

Sign up for Property Alerts

Εγγραφείτε

Πάνω από 40 χρόνια εμπειρίας στον τομέα ακινήτων στην Κύπρο

Επικοινωνήστε μαζί μας