Ξένοι Αρχιτέκτονες ή Ντόπιοι;

Μέχρι πρόσφατα είχαμε την εντύπωση ότι οι ξένες εύηχες μάρκες ήταν το κριτήριο της αγοράς π.χ. μιας φούστας/παντελονιού από €100 σε €500, διότι είναι κάποιας διεθνούς μάρκας και άρα εάν είστε επιδειξιομανείς, που φαίνεται να είναι οι πλείστοι, όχι μόνο θα αγοράσετε την μάρκα, αλλά με πολύ καμάρι να ανέχεστε την μάρκα να αναγράφεται παντού. Προσέχουμε ιδιαίτερα τα μαγιό/μπλουζάκια να αναγράφονται οι μάρκες σε τέτοιο μέγεθος, που σχεδόν ο φέρον την ενδυμασία αυτή γίνεται μια κινούμενη διαφήμιση.

΄Οντας «μοντέρνοι» και επιδειξιομανείς στην Κύπρο, καθιερώσαμε ότι το κάθε ξένο και εύηχο είναι και το ότι καλύτερο. Και έτσι με την μανία αυτή που μας διακατέχει, κατασκευάσαμε την πλατεία Ελευθερίας με ξένο αρχιτεκτονικό οίκο, όπου βάσει των εκθέσεων του Διευθυντή του ΄Εργου (βάσει της έκθεσης στον τύπο του έτους 2014, εάν αυτό είναι ορθό) προέβλεπε ότι το έργο θα παραμείνει ασυμπλήρωτο. ΄Εγιναν ακόμη δύο έργα στην ευρύτερη περιοχή από ξένους αρχιτέκτονες, με ωραία μεν εμφάνιση έργου, αλλά όχι λειτουργικά και ασφαλώς όχι βιώσιμα ως επένδυση. Ορισμένοι αρχιτέκτονες (ντόπιοι) ονομάζουν τα έργα «πεζουνότρυπες», ενώ άλλοι με τιμή διάθεσης διαμερισμάτων €4.500/τ.μ., με τόσα λάθη στην διαρρύθμιση, που τα καθιστούν μη λειτουργικά. Βέβαια έχουμε και τους «δικούς» μας αρχιτέκτονες, με πολύ ωραία έργα εμφανισιακά, αλλά και σπάταλα από την άλλη. ΄Ιδε τα νέα κεντρικά γραφεία της Πολεοδομίας σε ένα πολύ ωραίο σχέδιο, αλλά ενώ στο ισόγειο θα μπορούσαν να τοποθετηθούν τουλάχιστον 50 άτομα βρίσκεται μόνο ο κυρίως χώρος υποδοχής, παρομοίως το Υπουργείο Οικονομικών κλπ. Παρόμοια κτίρια σπατάλης υπάρχουν κυρίως σε Κυβερνητικά γραφεία, όπου, αφού κερδηθεί ο διαγωνισμός της αρχιτεκτονικής, το έργο εκτελείται διαφορετικά και στο τέλος το κόστος είναι τουλάχιστον 1½-2 φορές του καθορισθέντος κόστους του διαγωνισμού – ποιος φέρει την ευθύνη της υπέρβασης του κόστος όμως και γιατί να μην φέρει ευθύνη εκείνος που υπερβαίνει το κόστος;
΄Εγιναν και διάφορα άλλα έργα πολύ καλής αρχιτεκτονικής όπως το πρωτοποριακό Olympic Tower στην Λεμεσό, το Ψαρολίμανο και η Μαρίνα Λεμεσού, τα κτίρια Πανεπιστημίου Κύπρου και τόσα άλλα. Γιατί να έχουμε αυτό το «αίπι» να αγοράζουμε όνομα παρά την ουσία και που στο τέλος καταλήγουμε στο ασύμφορο κόστος; Ασφαλώς και χρειαζόμαστε ξένους οίκους εκεί που δεν υπάρχει η τοπική τεχνογνωσία, αλλά και εδώ η χρήση των ξένων οίκων θα πρέπει να βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα και με στόχο την εκμάθηση/ απόκτηση εμπειριών από τους ξένους σε ντόπιους. Την ευθύνη όμως θα πρέπει να την φέρει ο ντόπιος αρχιτέκτονας, ο οποίος να μην παρουσιάζεται ως τυπικά παρευρισκόμενος αλλά ουσιαστικός με ευθύνες. Υπάρχουν βέβαια οι τοπικοί και διεθνείς κανόνες επί τέτοιων θεμάτων.

Πράγματι όμως υπάρχουν έργα στα οποία οι ντόπιοι αρχιτέκτονες δεν μπορούν να ανταποκριθούν λόγω μη ύπαρξης εμπειρίας – π.χ. γήπεδα γκολφ, μαρίνες, πρωτοποριακά έργα ανάπλασης κλπ κλπ, ενώ ο εμπλουτισμός της Κυπριακής αρχιτεκτονικής με ξένες εμπειρίες και διεθνών προδιαγραφών είναι επιβαλλόμενη. Ασφαλώς δεν είμαστε εναντίον των ξένων αρχιτεκτόνων και άλλων, αλλά να μην παρασυρόμαστε από τα εύηχα ξένα ονόματα μόνο. Δηλαδή τι έχει να ζηλέψει το Ψαρολίμανο Λεμεσού, το Υπουργείο Οικονομικών, τα έργα διάφορων ελεγκτικών οίκων μεγέθους, τα διάφορα γραφειακά έργα επί του παραλιακού μετώπου Λεμεσού, τα γραφεία του Wargaming και τόσα άλλα. Ασφαλώς τα μεγάλη διεθνή ονόματα έχουν και τους ακολούθους τους, που δίδουν ιδιαίτερη σημασία στο όνομα του αρχιτέκτονα και άρα πρακτικά θέματα όπως η λειτουργικότητα, το κόστος και δυνατότητες κατασκευής, ο χρόνος κλπ δεν είναι ιδιαίτερα σε προτεραιότητα. Είναι δε προσεκτό ότι σε 1-2 περιπτώσεις που είχαμε κάποια ανάμιξη με αυτούς τους διεθνείς αρχιτεκτονικούς οίκους και παρ’ όλες τις παροτρύνσεις του ιδιοκτήτη για κάποιες αλλαγές για μείωση κόστους, η κάποια διαφοροποίηση στα σχέδια, η απάντηση τους ήταν «είτε δέχεστε το σχέδιο είτε φεύγουμε» και όλα αυτά μην νομίζετε ότι ο φέρον το όνομα του οίκου είναι και αυτός που κάνει την δουλειά. Κάποιος χαμηλότερου επιπέδου αρχιτέκτονας την αναλαμβάνει, ενώ το Πακιστάν προσφέρεται (λόγω χαμηλού κόστους) για την επεξεργασία των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών και άλλων δεδομένων (όπως και για τα λογισμικά προγράμματα).
Παρακολουθώντας και συμμετέχοντες στην αγορά ακινήτων εδώ και 40 χρόνια προσέχουμε τόσο παλαιότερους αλλά ιδιαίτερα νέους ντόπιους αρχιτέκτονες με πολύ ωραία σχέδια λειτουργικά και εντός πλαισίων του κόστος κατασκευής και κατ’ επέκταση τιμής διάθεσης τους. Στο τέλος της ημέρας ίσως ο πρώην εργολάβος της πλατείας Ελευθερίας να είχε δίκαιο από ότι τώρα με τις «νέες» προσφορές +30%. Ως εκ τούτου και κατά την δική μας άποψη μήπως τα «ξένα» εύηχα ονόματα να πιστεύουν ότι είμαστε ένα Κράτος τύπου «άρπα κόλλα»!!

Επανερχόμενοι στους διαγωνισμούς με αρχιτεκτονικά σχέδια και ακόμα σε διαγωνισμούς για έργα υποδομής (δρόμους κλπ), που από την δική μας εμπειρία των 40 ετών έχοντας κατασκευάσει διάφορα έργα – 10 ξενοδοχεία, 2.000 οικόπεδα, 400 κατοικίες κλπ (ως διευθυντές έργου για πελάτες) είναι αποδεκτό ότι έργα τα οποία υπολογίζονται σε χ ποσό, καταλήγουν σε (συνήθως) διπλάσια από αυτό. Το Κράτος αποφασίζει λαμβάνοντας υπόψη και το κόστος και οι διαγωνιζόμενοι αρχιτέκτονες υπολογίζουν το κόστος (ή η αναθέτουσα αρχή) και αυτό δημοσιεύεται και μετά ακολουθούν νέες και νέες οδηγίες (χωρίς όμως αυτές οι νέες οδηγίες να δημοσιεύονται) μέχρι το τέλος που διαπιστώνονται οι αυξημένες χρεώσεις και υπερχρεώσεις (ίδε δήλωση Τάσου Παπαδόπουλου πρώην προέδρου για δεύτερη εισβολή λόγω υπερχρεώσεων για το Νοσοκομείο Λευκωσίας). Ποιος φταίει για αυτήν την κατάσταση;

O πρώτος που φέρει την ευθύνη είναι εκείνος που ετοίμασε τον αρχικό υπολογισμό του έργου, είτε αυτός ετοιμάστηκε από τα Δημόσια ΄Εργα, είτε από ιδιώτες επιμετρητές.

Ο δεύτερος είναι η αναθέτουσα αρχή η οποία υιοθετεί ή δεν υπολογίζει την σοβαρότητα των αλλαγών (σε χρήμα και χρόνο).

Ο τρίτος είναι η έκδοση των πιστοποιητικών πληρωμής χωρίς αναφορά ιδιαίτερα για το προβλεπόμενο βάσει της πορείας του έργου (η αναθέτουσα αρχή) το κόστος.

Ο τέταρτος είναι ο διευθυντής του έργου (εκεί που υπάρχει) ο οποίος δεν διαμαρτύρεται δημοσίως για την προστασία του Δημοσίου χρήματος.

Ο πέμπτος είναι η Βουλή κλπ οι οποίοι δεν παρακολουθούν την εξέλιξη του έργου, ως επίσης και ο Γενικός Ελεγκτής (σε λιγότερο βαθμό, αλλά γιατί στο τέλος;).

Κλπ

Ποιος φταίει στο τέλος της ημέρας αγαπητοί μας αναγνώστες;

Για να δούμε τι θα γίνει με το κόστος της Βουλής και του Μουσείου; Αναμένονται αποτελέσματα στο τέλος.